________________
Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα. | National Gallery of Athens.
Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα. | National Gallery of Athens.
Στην πρωτομάντη Γαία.
Εκχωμάτωση από το μαντείο της Δωδώνης όπου και βρέθηκε ο κεραυνός αυτός.
Hλεκτρονικός κεραυνός, αέρας, αγωγιμοποιημένο χώμα, πάνω σε ξύλινη κατασκευή.
83,5 x 83,5 x 35 εκ. Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα. 2001.
To the foreseer Gaia.
Earthwork at Dodona oracle, where this lightning was found.
Electronic lightning, air, conductible earth, on a wooden structure.
83,5 x 83,5 x 35 cm. National Gallery of Athens. 2001.
________________
Σύντομη διαδικτυακή παρουσίαση στο 3ο Εργαστήριο ΣΚΤ ΑΠΘ
7.4.2021
α. μέρος ε δ ώ
β. μέρος ε δ ώ
________________
7.4.2021
α. μέρος ε δ ώ
β. μέρος ε δ ώ
________________
From the last group exhibition at Roma Gallery, Athens, February 2021.
And the catalogue where this work is on the cover is here
_________________
R.Francken - C o s t i s
Incandescence et foudre.
R.Francken: Acrylic on paper 1987.
C o s t i s: Air, electronic lightning on wooden construction 1994.
_________________
R.Francken - C o s t i s
Incandescence et foudre.
R.Francken: Acrylic on paper 1987.
C o s t i s: Air, electronic lightning on wooden construction 1994.
_________________
_________________
|
ΥΠΟΓΕΙΑ ΚΑΛΩΔΙΑ, μια φανταστική συνέντευξη
|
Θ Ε Ω Ρ Η Μ Α Τ Α 2
έκθεση της ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΕΧΝΟΚΡΙΤΩΝ AICA – HELLAS
εγκαίνια την 1η Οκτωβρίου 2020 στο Ε.Μ.Σ.Τ.
Κάποιες σκέψεις μου, που έστειλα στον ιστορικό της τέχνης Κ. Μπάσιο σχετικά με την συμμετοχή μου.
Αγαπητέ Κωνσταντίνε, ευχαριστώ για την προσεχή μας συνεργασία.
Το αφιέρωμα στον Χ. Καλαντζή από εμένα έχει δύο διακριτά στοιχεία. Το ένα επίτοιχο, που φέρει την ανακοίνωση που μοιράζαν σαν διαφημιστικό οι άνθρωποι που διακινούσαν την λαιμητόμο στην Ελλάδα, τυπωμένο στο δημαρχιακό τυπογραφείο και το έργο μου: Βωμός: άφησε το κεφάλι του και έφυγε- η κίνηση επαναλαμβάνεται καθημερινά. Έργο που έχει να κάνει με αυτό που χαρακτηρίζει την εργασιακή απαξίωση τόσο από άποψη ενδιαφέροντος όσο και οικονομικού αποτελέσματος.
Για το κείμενο έχω να πω εν συντομία τα εξής. Φέρει τίτλο. Είναι Η Πρώτη καρατόμησις και σαν περιοδεύων θίασος μας λέει Που θα γίνει η δεύτερη τέτοια θεαματική πράξη. Η λαιμητόμος σήμερον αναχωρεί Αμέσως: λες και βιαζόμαστε να παρακολουθήσουμε την επόμενη τέτοια πράξη! Έχει γραφτεί μετά την καρατόμηση και ο σχολιασμός είναι από επίσημα χέρια. Είναι φυσικό πως θα έγινε πολύ φασαρία για να αναγκαστούν να δημοσιοποιήσουν τέτοια πράγματα οι επίσημοι φορείς. Αγοράζοντας παλιά βιβλία στο Μοναστηράκι την δεκαετία του ’70 βρήκα αυτή την ανακοίνωση μέσα σε ένα από αυτά. Το δημοσίευσα στο πρώτο μου ποιητικό βιβλίο τον Φεβρουάριο του’74 και από εκεί έγινε περιζήτητο κι επαναδημοσιεύτηκε έως και σε αφίσα μέσα σε περιοδικό από τον τότε ελευθεριακό πολιτικό χώρο. Έψαξα στην βιβλιοθήκη της βουλής σε εφημερίδες κερκυραϊκές τόσο πριν όσο και μετά από το γεγονός -όμωςοι σχετικές σελίδες λείπανε! Στην δε Κέρκυρα δεν βρέθηκαν αυτές οι ημερομηνίες. Μπορεί και να είναι τυχαίο.
Για εκείνη την περίοδο γράφεται πως: Οι αρχές επέβαλαν συσκότιση στις περί τα γεγονότα ειδήσεις, καθώς επιβλήθηκε τηλεγραφική και ταχυδρομική λογοκρισία, στην προσπάθεια να διαφυλαχθεί το κύρος του κράτους. (https://www.corfuhistory.eu/?p=2429) Αφορά: Το πογκρόμ του 1891-Τα “ Εβραϊκά” της Κέρκυρας. Είναι μια περίοδος ταραγμένη: Το 1891, ένα αποτρόπαιο γεγονός άλλαξε όλη τη ρότα της εξέλιξης της εβραϊκής κοινότητας στην Κέρκυρα. Όπως εξιστορεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κος Ζούμπος, «την 1η Απρίλη του 1891 δολοφονείται στην Κέρκυρα η μικρή εβραιοπούλα Ρουμπίνα Σάρδα. Οι αστυνομικές αρχές κατηγόρησαν για το έγκλημα τους γονείς της άτυχης μικρής και διέδωσαν ότι είναι χριστιανή με το όνομα Μαρία, που απήχθη από τους Εβραίους. Οι βιαιοπραγίες Χριστιανών εναντίον των Εβραίων συνεχίζονται όλο τον Απρίλη και περιλαμβάνουν προπηλακισμούς και καταστροφές περιουσιών, αλλά και τραυματισμούς και φόνους. Ο αντίκτυπος της "συκοφαντίας του αίματος" της Κέρκυρας, όπως ονομάστηκε, είχε αντίκτυπο και στη Ζάκυνθο, και τη Μεγάλη Παρασκευή του Απριλίου του 1891, ο όχλος επιτέθηκε κατά των 271 Εβραίων του νησιού και λεηλάτησε λίγα σπίτια που ήταν έξω από τη συνοικία». Μετά από αυτά τα γεγονότα, άρχισε η έξοδος των Εβραίων της Κέρκυρας προς άλλες πόλεις, όπως την Αλεξάνδρεια, το Μάντσεστερ, τη Μασσαλία, τη Ρώμη, την Τεργέστη και ταυτόχρονα ενώνονται οι δύο χωριστές Κοινότητες, Ρωμανιωτών και Απουλιανών. Η εβραϊκή κοινότητα του νησιού έχασε πολλά μέλη και στην απογραφή του 1907 είναι 2.195 άτομα, αποτελώντας το 10% του πληθυσμού της πόλης. Αλλά και πέραν αυτών υπάρχει στα επτάνησα όπως ο Μαρίνος Αντύπας ένα πρώιμος αναρχισμός, κοινοτισμός και πολλοί διανοούμενοι με εξεγερσιακά χαρακτηριστικά.
Επι της ουσίας όμως η δική μου ανάγνωση λέει πως έχουμε έναν εξεγερμένο άνθρωπο και μια πολιτική πράξη. Φυσικά και δεν θα λέγανε την άποψη του έτσι που να ακυρώνει την θεαματική πράξη της καρατόμησης. Και φυσικά αυτά που γράψαν είναι αυτά που ήταν αναγκασμένοι να καταγράψουν για να αποδεικνύεται η αληθοφάνεια της ανακοίνωσης. Είμαι κατα της θανατικής καταδίκης από οποιαδήποτε πλευρά είτε του κράτους είτα αυτόκλητων λαϊκών δικαστών δολοφόνων. Μιλάμε όμως για μια άλλη περίοδο και βέβαια διαβάζοντας μέσα από τις γραμμές ούτε τα πρόβατα δεν έκλεψε αλλά σκότωσε τον βοσκό και τον γιό του. Αυτές οι κακές στιγμές, όπως λέει, υποκρύπτουν το ανείπωτο ή αυτό που δεν θέλουν να μας πουν οι συντάκτες του κείμενου αυτού.
Και το κείμενο τελειώνει με κάτι που αν δεν είχε γίνει χαμός δεν θα το γράφαν: Το πλήθος συγκεκινημένον εσχολίαζε μετα την καρατόμησιν τους λόγους του κακούργου τους αφορώντας περί των δημάρχων και βουλευτών. Αυτά για την ώρα. Είναι κάποιες σκέψεις! Και βέβαια του αφιερώνω αυτό τον Βωμό μια που όχι μόνον "άφησε το κεφάλι του κι έφυγε “ αλλά προσδιόρισε, τοποθετήθηκε απέναντι στο κοινωνικό γεγονός με έναν τρόπο που δεν αφήνει αμφιβολία πως δεν θα ήθελε η πράξη αυτή "να επαναλαμβάνεται καθημερινά`’ όπως είναι ο τόσο επεξηγηματικός τίτλος μου, ο οποίος αφορά την κάθε μέρα κάποιου ανθρώπου. Ο καθημερινός άνθρωπος που ξυπνάει χάραμα να φάει γρήγορα να φύγει για… και αφήνει πρώτα το κεφάλι του σε αυτό τον βωμό το τραπέζι που τρώει το πρωινό του, αφήνοντας/ακουμπώντας τα όνειρα του που δεν θα πραγματοποιηθούν και σήμερα. Αυτό το τραπέζι των απραγματοποίητων ονείρων και σκέψεων είναι τοποθετημένο πάνω σε ένα μικρό βάθρο, τιμητικά!
Υ.Γ.: Και να μην ξεχάσω κάποιους στίχους από το Μυθιστόρημα:
Ξύπνησα μὲ τὸ μαρμάρινο τοῦτο κεφάλι στὰ χέρια
ποὺ μοῦ ἐξαντλεῖ τοὺς ἀγκῶνες καὶ δὲν ξέρω ποῦ νὰ τ᾿ ἀκουμπήσω.
(Γ. Σεφέρης 1933)
Και το σκεπτικό της παρουσίασης του Κωνσταντίνου Μπάσιου: Με τα "Θεωρήματα ΙΙ", που φέτος έχουν ως κεντρική ιδέα την ιστορία (On History/ Περί Ιστορίας), άρχισε [1/10/2020] μια ομαδική έκθεση 56 καλλιτεχνών, που προτάθηκαν από 25 επιμελητές, θεωρητικούς και κριτικούς της τέχνης, μέλη του Ελληνικού τμήματος της AICA, στο ΕΜΣΤ.
Με δεδομένο ότι η βασική γλώσσα εκφοράς των αισθητικών ανησυχιών είναι η Σύγχρονη (Contemporary) τέχνη, υπάρχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, για να δούμε πόσο ταυτόχρονα -με όσα συμβαίνουν γύρω μας- αντιδρούν δημιουργοί & θεωρητικοί.
Προσωπικά ευθύνομαι για την παρουσία του Κ ω σ τ ή / C o s t i s Costis Triandaphyllouκαι του Νίκου Γιαβρόπουλου Nikos Giavropoulos. Πρόκειται για δυο διαφορετικούς καλλιτέχνες, με εξαιρετικά επιμέρους διαδρομές, που όμως συνομίλησαν πολιτικά, ασκώντας κριτική στην άμεση, στην έμμεση, την φρονηματιστική και την κατασταλτική βία. Ένα φαινόμενο, ενοχλητικά επίκαιρο, που επαναλαμβάνεται, τόσο διαπολιτισμικά, όσο και διαχρονικά.
Οι δυο δημιουργίες που προτείνονται αποσκοπούν να αποτυπώσουν αυτές τις ‘στάσεις’ (και ως διακοπές μιας ροής αλλά κυρίως ως ανατροπές μιας καθιερωμένης έκφρασης), για να διαπιστωθεί –μέσα στο πλαίσιο της Σύγχρονης Τέχνης– πώς διαχειρίζονται και οι δυο καλλιτέχνες, είτε την Ιστορία καθεαυτήν (Κωστής), είτε τον απόηχό της (Νίκος Γιαβρόπουλος).
Κ ω σ τ ή ς
Ο Κ ω σ τ ή ς προβαίνει σε μια οιονεί εννοιολογική επιλογή έργου, υπενθυμίζοντας το πώς μια στιγμή εφαρμογής της πιο ακραίας τιμωρίας του Ποινικού Κώδικα (δηλαδή η θανατική καταδίκη και η εκτέλεσή της), μπορεί να προκαλέσει –πολλά χρόνια μετά– μιαν επανεκκίνηση της αναθεώρησής της, τόσο ως προς την πράξη, ως όσο και ως προς την εποχή την ίδια. Και αυτό γιατί οι διάφοροι τελεστές/παράγοντες εμφανίζονται να μην απολαμβάνουν την ίδια καθεστωτική νομιμοποίηση. Προκύπτει, με άλλα λόγια, μια επανεκτίμηση των ιστορικών δεδομένων, έτσι ώστε μέσω της οπτικά ελλειπτικής αναπαράστασης και μάλιστα με όρους, ίσως, πιο εποπτικούς από όσο υποπτευόμαστε, να βλέπουμε και το παρελθόν διαφορετικά, αλλά και την επανεπίσκεψη της Ιστορίας ακόμα πιο απελευθερωτικά.
Με δεδομένη την αρχειακή ανάσυρση ενός θλιβερού γεγονότος, επιτυγχάνεται μια ανατροπή ως προς το αφηγηματικό περιεχόμενο μιας επίσημης ιστορίας, περιλαμβάνοντας ως θέμα το απεχθές γεγονός, με όχημα την αναφορικότητα του λόγου στον τύπο της εποχής, όπως και τη φιλοσοφημένη μετα-θεώρηση του νοήματος ως προς την εκτέλεση.
Περιγραφή
Τίτλος έργου: «Αφιέρωμα στον Χ. Καλαντζή». Αποτελείται από 2 διακριτά έργα, τα οποία αποτελούν μιαν ενότητα.
Η Πρώτη Καρατόμησις
Τύπωμα σε ξύλο,
100 x 100 εκ.
Βωμός: άφησε το κεφάλι του κι έφυγε. Η κίνηση επαναλαμβάνεται καθημερινά.
Ξύλινο γλυπτό σε ξύλινη βάση,
110 x 70 x 49 εκ.
_____________________________________________________________________________________________
Τα πιο πολλά από αυτά τα ποιήματά μου αναρτήθηκαν στη σελίδα μου στο Facebook αλλά και σε άλλους ιστότοπους όπως σε αυτόν του Κύκλου των Ποιητών και σε διαδικτυακά περιοδικά όπως στον Χάρτη, αλλά και στο περιοδικό δε|κατα, τεύχος 61 άνοιξη του 2020.
Κάποια δημοσιεύτηκαν σε μπλογκ όπως στο Στίγμα λόγου, το Κόσκινο, mandragoras-magazine.gr και αλλού. Γράφτηκαν τον Μάρτιο του ’20.
Ο Μή άρτιος Μάρτιος του ’20 είναι που όλα ξεκίνησαν, ο απαγορευτικός, ο δύσκολος Μάρτιος!
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΑΝΔΡΑΓΟΡΑΣ
ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ 32,
10444 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. & FAX.: 210 822 02 94. ΚΙΝ.: 6944 460 494.
e mail: mandragoras_magazine@yahoo.gr
Ο ιός και η γλώσσα της ποίησης
ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΒΟΥΖΗ
ΚΩΣΤΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ, Μη άρτιος Μάρτιος, εκδόσεις Μανδραγόρας, σελ. 45
Η μεγάλη και εγγενής αντίφαση της βιοπολιτικής, της οποίας το παράδειγμα έχει πλέον επιβληθεί στον πλανήτη, έγκειται σε ένα προφανές επιστημολογικό λάθος: στο γεγονός ότι ανατίθεται σε άτομα με στενή εξειδίκευση η διαχείριση ευρύτερων και ασύμβατων με την επιστήμη τους πεδίων. Κατά συνέπεια, άνθρωποι οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν για να εργάζονται σε ένα ιατρικό εργαστήριο ή σε μια κλινική αντιμετωπίζουν ολόκληρη την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα ως εργαστηριακό ή ως κλινικό χώρο, και προωθούν μέτρα ετεροβαρή, συχνά ατελέσφορα ή και ολέθρια. Στα επιφαινόμενα της βιοπολιτικής αντίφασης ανήκει και το σύνθημα «Ο άλλος είναι ο εχθρός», με το οποίο έκλεισε τη συνέντευξή της, σε γνωστό κανάλι, μία καθηγήτρια επιδημιολογίας.
Ας παραμεριστεί για λίγο ή άμεση επίδραση της υπερπληροφόρησης σχετικά με την πανδημία, για να εκτιμηθούν ο αντίκτυπος και οι αρνητικές προεκτάσεις αυτού του συνθήματος: Ο άλλος μετατρέπεται στον επικίνδυνο άγνωστο και ο φόβος του αγγίγματός του υψώνεται στον απόλυτο βαθμό. Η έννοια της συλλογικότητας πλήττεται ανεπανόρθωτα. Το χειρότερο, η ενσάρκωσή της, η σφικτή πολυάριθμη ανθρώπινη συνάθροιση, η οποία –όπως επισημαίνει ο Ελίας Κανέττι από την πρώτη ήδη σελίδα του βιβλίου του Μάζα και Εξουσία– καταλύει τον φόβο του αγγίγματος του ξένου, τίθεται υπό απαγόρευση.
… εδώ φτάσαμε με τον φόβο / κι εδώ ένα χέρι ανθρώπινο χρειάζεται / για να ανοίξει μια κι έξω ο πλανήτης / αλυσιδωτή μετάδοση / ο ένας με τον άλλον / να μπουν όλα ισότιμα μαζί / διαφορετικές φυλές τάξεις φύλα περιοχές ηλικίες / για έναν άλλο κόσμο / που τώρα μπορούμε να φανταστούμε / σε ανοιχτούς ορίζοντες («υγειονομική αυτοάμυνα»)
Η καινούργια ποιητική συλλογή του Κωστή Τριανταφύλλου, περιλαμβάνει ποιήματα γραμμένα τον Μάρτιο του 2020, από την ημέρα της έναρξης της καραντίνας και εξής, και αποδεικνύεται εξόχως επιτυχής για δύο, κυρίως, αιτίες: πρώτον, επειδή, επινοείται, εδώ, ένα μεταϊικό ιδίωμα, μια, δηλαδή, μορφή της γλώσσας η οποία αντιπροσωπεύει την κοινόλεκτο, όπως αυτή θα έχει, ενδεχομένως, εξελιχθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας· δεύτερον, επειδή σκιαγραφείται μια προσεχής πραγματικότητα η οποία βρίσκεται στον αντίποδα της βαθμιαία επιβαλλόμενης νέας πραγματικότητας.
Αναλυτικότερα, διαμορφώνεται μια θέση ενάντια στη βιοπολιτική επιχειρηματολογία, η οποία ρίχνει, υποτίθεται, το βάρος στην έμβια ύπαρξη την απογυμνωμένη από κάθε κατηγόρημα και νοηματοδότηση, ώστε οι άνθρωποι πείθονται πως πρέπει να εγκαταλείψουν όσα τους καθιστούν ανθρώπους, προκειμένου να διασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Πρόκειται για εξαπατητικά επιχειρήματα, γιατί σε καμία κοινωνία η ζωή δεν ταυτίζεται με την απλή έμβια ύπαρξη, αλλά συνιστά ένα φορτισμένο σημείο του κυρίαρχου λόγου και προσδιορίζεται από συγκεκριμένες ιδιότητες, άρα νοηματοδοτείται με έναν ορισμένο τρόπο. Η ζωή ως μόνο βιολογική ζωή δεν υφίσταται μέσα στα όρια κανενός ανθρώπινου συνόλου. Αποτελεί πάντοτε μία αφήγηση, μία φαντασιακή σύλληψη. Εάν, συνεπώς, επιχειρείται, σήμερα, να επιβληθεί το αξίωμα της γυμνής επιβίωσης, αυτό συμβαίνει, επειδή, στην ουσία, επιδιώκεται η τέλεια υποβάθμιση: ο άνθρωπος χωρίς προσδιορισμούς, η φτωχότερη αφήγηση που έγινε ποτέ και η ευτελέστερη φαντασιακή σύλληψη. Στον Μη άρτιο Μάρτιο διαλύεται, επιπλέον, η ψευδαίσθηση που κυκλοφορεί πως η πανδημία ισοδυναμεί με ένα σημείο τομής, αφού αίρονται οι μέχρι πρότινος ισχύουσες τοξικές αξίες και σχέσεις. Υπογραμμίζεται ότι, αντιθέτως, αυτές υποβάλλονται σε μία ποιοτική μεταβολή, με αποτέλεσμα την εκθετική επιδείνωση της πραγμοποίησης, του καταναλωτισμού, της μανίας για κέρδος, του ολοκληρωτισμού, της οικολογικής καταστροφής, του προσφυγικού ζητήματος, της απάθειας, των ανισοτήτων, της βαρβαρότητας. Στη συλλογή, λοιπόν, αναζητείται το περιεχόμενο το οποίο αφαιρείται συστηματικά από τον άνθρωπο, εξαιτίας του αξιώματος της γυμνής επιβίωσης και, επιπρόσθετα, προβάλλεται το αίτημα για μία ουσιαστική ιστορική τομή, η οποία θα οδηγήσει σε μία ανοιχτή κοινωνία διαρθρωμένη βάσει της επαφής και, μάλιστα, της σωματικής, βάσει της συλλογικότητας και της προσωπικής διαχείρισης της ζωής.
Συνακόλουθα, διορθώνεται η διαστρεβλωμένη, σήμερα, σημασία κάποιων λέξεων και φράσεων. Η ατομική ευθύνη, η οποία έχει εξομοιωθεί με την τυφλή συμμόρφωση, διορθώνεται σε ευθύνη να υπάρχουμε / να διεκδικούμε και να ανατρέπουμε (σελ. 21). Η σιωπή, η οποία κατέληξε να αντιστοιχεί στον μονότονο και μονοσήμαντο ορυμαγδό των μέσων ενημέρωσης, ανακτά την προγλωσσική αυθεντικότητά της. Τέλος, στον φόβο –ο οποίος, κατά τον Τζόρτζιο Αγκάμπεν στη διαδικτυακή Παρέμβασή του στις 13 Ιουλίου, ταυτίζεται πλέον με τη θέληση για πλήρη αδυναμία μπροστά στο αντικείμενο που φοβίζει– επιστρέφεται το χαϊντεγγεριανό σημασιολογικό βάθος του. Δηλαδή, προσεγγίζεται, όπως από τον Μάρτιν Χάιντεγγερ, ως τρόπος με τον οποίο ανοίγεται η πραγματικότητα στον άνθρωπο.
Ένα, επίσης, σημαντικό στοιχείο το οποίο χαρακτηρίζει τον Μη άρτιο Μάρτιο συνιστά το γεγονός ότι, ενώ διαμορφώνεται από τη συγκυρία της πανδημικής κρίσης, δεν παρασύρεται από τη γενικότερη τάση αλλά ακολουθεί μία ιδιαίτερη κατεύθυνση. Αρκετές από τις πρόσφατες ποιητικές συλλογές, κάτω από την επιρροή αυτής της συγκυρίας, απαρτίζουν ήδη μία ομάδα, η οποία εγκολπώνεται απολύτως τη ρητορική των μέσων ενημέρωσης. Έτσι παρουσιάζεται ένα αρνητικό φαινόμενο: η ποίηση, αντί να λειτουργεί πρωτότυπα, αντί να ασκεί κριτική ή, έστω, να υποψιάζεται ό,τι προωθείται ως αυτονόητο, αναπαράγει τις κρατούσες αντιλήψεις, συναινεί, συντάσσεται, αναμεταδίδει μιντιακά μηνύματα και συνθήματα. Από την άλλη πλευρά, το τελευταίο βιβλίο του Κωστή Τριανταφύλλου, αποτελεί ένα μοντέλο για μία ουσιαστική ποίηση της πανδημίας, καθώς, εδώ, προτείνονται ένα νέο ύφος και μία στάση η οποία αποστρέφεται την τυραννία των ειδήσεων, τους ηττημένους ποιητές και τα σβησμένα από τις μάσκες πρόσωπα.
23/8/20
________________________________________________________________________________________________________________________________
Ίαση ποίησης – Για τον «Μη άρτιο Μάρτιο» του Κωστή Τριανταφύλλου | Πηνελόπη ΖαρδούκαIn Κριτική, Λογοτεχνία by mandragoras16 Σεπτεμβρίου, 2020.
«σιωπηλοί δρόμοι
σε γειτονιές εγκλείστων
σε άδειες λεωφόρους
με αδιέξοδες κατευθύνσεις
και κενές πλατείες»
σελ. 13
Η δυστοπία της καραντίνας προβλημάτισε ολόκληρη τη χώρα τους μήνες που πέρασαν. Ο Μάρτιος του 2020 ήταν ο πρώτος μήνας της καραντίνας που μας καθήλωσε όλους στο σπίτι και μας αγκύλωσε πρωτόγνωρα και ποικιλοτρόπως. Ο «Μη άρτιος Μάρτιος» του Κωστή Τριανταφύλλου από τις εκδόσεις Μανδραγόρα κυκλοφόρησε πρόσφατα και έχει ως σημείο αναφοράς αυτό τον μήνα καθώς χαρακτηρίζεται από τον Κωστή ως «απαγορευτικός» και «δύσκολος».
Η ώριμη καλλιτεχνική ματιά του Κωστή Τριανταφύλλου εισδύει στη συγκυρία της καραντίνας για να μας μεταφέρει την ατμόσφαιρα του περιορισμού και ταυτόχρονα να μας απεγκλωβίσει στοχαστικά «ήρθε η άνοιξη/ ήρθε εκείνη με τους ωραίους τονισμούς των λέξεων/ ήρθε η πληροφορία/ ήρθε η απαγόρευση/ ήρθαν τα πρώτα κρούσματα/ οι πρώτοι νεκροί/ οι πρώτοι αριθμοί/ οι πρώτες άγνωστες λέξεις/ που όπως και να το κάνεις/ μας σφίξαν την ψυχή/ για σένα/ για το αύριο/ του κόσμου» σελ. 9 από το «σημειωματάριο πανδημίας».
Στο «γενεαλογικό δένδρο» ο ποιητής κάνει μια κατάφορη συνειδητο- ποίηση του εαυτού με το παρελθόν προμηνύοντας ως αναπόφευκτη ακολουθία ένα αβέβαιο μέλλον «δεν υπάρχει ακόμα τίποτα, όπως θα έγραφα το 1974/ κι έρχομαι ακριβώς από αυτό το τίποτα/ και μέσα του ζω». Παράλληλα θίγει το οικολογικό ζήτημα τοποθετώντας την υγειονομική «βόμβα» του ιού ως μια πιθανή έκβαση ενός ασύδοτου σύγχρονου τρόπου ζωής «…ζω στην εποχή των μεγαλουπόλεων/ αδειάζουμε το έδαφος από το περιεχόμενο του/ μολύνουμε τον αέρα και την θάλασσα/ γίναμε η αρρώστια του πολιτισμού μας/ της κατανάλωσης των πάντων» σελ. 11.
Στο ποίημα «γειτονιά» σελ. 15 ο Κωστής περιγράφει με ζοφερές εικόνες τη νέα συνθήκη ερημοποίησης που προήλθε από την καραντίνα και μετάλλαξε την έννοια της γειτονιάς και της συμβίωσης σε σημείο ποιοτικής μεταστροφής του οικείου «…γειτονιά των αβάσταχτων λέξεων/ λαχειοφόρος αγορά του κάτω κόσμου/ άνθρωποι της γειτονικής ματιάς/ της καθαρής σχέσης/ της συμπιεσμένης καθημερινότητας γειτονιά/ μες στο ντουμάνι των ονείρων/ ο ένας μετά τον άλλον/ να πεθαίνουν/ στη γειτονιά των φαντασμάτων».
Ακολούθως, στη σελίδα 19 της συλλογής ο ποιητής διερωτάται «τα σκόρπια ποιήματα δεν ανήκουν σε ένα βιβλίο/ και σε έναν συγγραφέα/ και δεν θυμάσαι καν πού τα διάβασες/ πριν από το γεγονός ή μετά; σκόρπιες σκέψεις που δεν ξέρεις πόσο θάνατο χωράνε…». Σαφώς η προβληματική της συγγραφής έρχεται να συναντήσει τη νέα προβληματική κατάσταση του εγκλεισμού και να καταδείξει ίσως έναν νοητό τρόπο διαφυγής του βιώματος του περιορισμού. Άλλωστε, ο τίτλος της συλλογής με το λογοπαίγνιο του «Μη- άρτιου» Μαρτίου μας εντυπώνει την κυρίαρχη σκέψη του ατελούς, του ανολοκλήρωτου, του ελλιπούς Μαρτίου που επιζητά στα μάτια του ποιητή μια κάποια καλλιτεχνική αντί- δραση ως την έσχατη θεραπεία.
«ο Covid- 19» γίνεται τίτλος στη σελίδα 31 αφού «γιαυτόν μιλάει όλη η γη/ γιαυτόν κλείσαν τα σύνορα/ γιαυτόν κλειστήκαμε στον εαυτό μας…/γιαυτόν γίναμε όλοι μασκοφόροι». Πιο κάτω, στο «αληθινό παραμύθι» διαβάζουμε ανέλπιστα μια θετική αντιμετώπιση του ιού καθώς ανοίγεται ένα παράθυρο στην περιβαλλοντική απαίτηση των καιρών μας «… τώρα που η φύση ηρέμησε για λίγο/ κι είδαμε εξοχή μέσα στην πόλη/ στην άκρη του κόσμου/ φτάσαν οι μυρωδιές απ’ τα λουλούδια του κήπου/ στο χέρι σου είναι να δώσεις ξανά/ στη γη/ αυτό που της στέρησες/ που κατανάλωσες/ και την κατέστρεψες».
Αξίζει να σημειωθεί πως ο ποιητής αποπειράται επιπλέον μιας βιοαισθητικής διερεύνησης της γλώσσας καταγγέλλοντας την «γλωσσική κατάληψη για να ξεχάσουμε τη γλώσσα μας/ κατάληψη της φαντασίας μας/ κατάληψη της ζωής μας/ κατάληψη…» στη σελίδα 27. Σε αυτό το πλαίσιο ο γράφων φαίνεται ιδιαιτέρως προβληματισμένος με τη λειτουργική υπόσταση των λέξεων. Εκείνες κάποτε αποκτούν σημασίες καινοφανείς, αλλότριες από την αρχική τους πρόθεση, το λεξιλόγιο της επικαιρότητας μας «ξαναμαθαίνει» έννοιες της ιατρικής και της βιολογίας χωρίς πάντα να τις κατανοούμε πλήρως. Ο Κωστής με το δικό του ταλέντο τις αλιεύει εντέχνως και μας τις ξαναπαρουσιάζει σε ένα άκρως λειτουργικό ποιητικό σύμπαν, η «πανδημία», το «νέο κύμα», η «κανονικότητα», οι «μασκοφόροι» και τόσες άλλες λέξεις επανοικειώνουν την πρόσφατη καθημερινότητα στα ποιήματα του Μαρτίου. Ενδεχομένως, ως απόρροια αυτού διαβάζουμε το στίχο στη σελίδα 19 «για να κάνεις την πραγματικότητα μέσα στις λέξεις ποίηση».
Ομολογουμένως ο Μάρτιος εκείνος ήταν ένα ιδανικό εφαλτήριο για την υπενθύμιση της διαρκούς εγρήγορσης όλων μας, τόσο για τις καλλιτεχνικές μας προτεραιότητες όσο και για τις κοινωνικές – πάγιο ζητούμενο διαχρονικά «…το μόνο που συνεχίζει να δουλεύει είναι η εγκληματική οργάνωση του κέρδους» σελ. 39. Η φτωχοποίηση, ο εμμονικός πλουτισμός , η ανυπόφορη μοναξιά της αυτοματοποιημένης ζωής εναλλάσσονται σε στίχους – καταγγελτήριο στη σελίδα 29. Ο Κωστής μας υπενθυμίζει πως «χρειάζεται εσωτερικός εχθρός/ για να λειτουργήσει το σύστημα/ να σταματήσει τις εχθροπραξίες/ να κάνει μια στιγμιαία παγκόσμια ειρήνη/ παγκόσμια εκεχειρία/ συμφωνία του 1% που δίνουν τα χέρια/ που τρίβουν τα χέρια τους/ για καινούργια φτώχεια και σιωπητήριο/ για να κλειστούμε μέσα/ να μείνουμε σπίτι ή στην άκρη/ του δρόμου/ του τίποτα/ της μοναξιάς/ για να μείνουμε μια κι έξω στο τόπο!/ απέχω για να έχω την αγωνία μου».
Ο «Μη άρτιος Μάρτιος» του Κωστή Τριανταφύλλου αποτελεί αναμφισβήτητα ένα επίκαιρο ανάγνωσμα σμιλευμένο από τα πιο πρόσφατα γεγονότα του κορωνοϊού παγκοσμίως. Αποδεικνύει περίτρανα πως οι καλλιτέχνες πρώτα απ’ όλα οφείλουν να έχουν λόγο για ό, τι συμβαίνει, να δίνουν στοχαστικές διεξόδουςκαι να ανοίγουν έναν διερευνητικό διάλογο με το αναγνωστικό κοινό για τα δεδομένα διαβίωσης που συνεχώς αλλάζουν «υπάρχουν τόσοι εχθροί για να μπορέσεις να υπάρξεις/ να τους προσπεράσεις να παλέψεις/ ανάμεσά μας ακόμα ένας απρόβλεπτος επισκέπτης της ζωής μας/ … η ζωή στον πάγο/ απορύθμιση» σελ. 26.
Κωστή, ευχαριστούμε για την παρακαταθήκη του δικού σου Μαρτίου, του Μαρτίου που σε όλους μας στοίχισε κάτι παραπάνω στις δημόσιες και ιδιωτικές του υποθέσεις. Μακάρι να μην ξανάρθει η μέρα ή και ο μήνας που να χρειαστεί να υποκύψουμε σε αυτοπεριορισμούς παντός είδους. Όμως, κι αν ποτέ ξαναχρειαστεί, το παράδειγμα της δικής σου ποιητικής παρακαταθήκης κάτι νέο θα φωτίσει σε μια συσκοτισμένη πραγματικότητα, σε μια «κανονικότητα» που αποξενώνει και απανθρωπίζει.
Η ποιητική δημιουργία ας είναι λοιπόν το πιο «άρτιο» και σημαντικό όπλο όλων μας ενάντια στην κοινωνική και κατ’ επέκταση υπαρξιακή ακινησία. Μια ίαση στην απειλή της ιογενούς φυσικής και πνευματικής ατροφίας του ανθρώπου.
«για να μην τρομάξεις
να μην φοβηθείς
να συνεχίσεις να σκέφτεσαι όλους μας
για να σου σφίξω το χέρι»
σελ. 7
Πηνελόπη Ζαρδούκα, φιλόλογος και ποιήτρια
_________________________________________________________________________________________________________
https://www.culturebook.gr
Ποίηση και πανδημία - Κριτική από τον Δήμο Χλωπτσιούδη
Τετάρτη, 20 Ιανουαρίου 2021 Η πανδημία έφερε μία ανατροπή τόσο στις αξίες όσο και στον τρόπο που αντιμετωπίζεται η ίδια η ζωή. Από τις υπερβολές και τις συγκρίσεις με απολυταρχικά καθεστώτα (όπου τελικά μέσα από τη σύγκριση μειώνεται το κοινωνικό και πολιτικό αντίχτυπο του αυταρχισμού) μέχρι τις θεωρίες συνωμοσιών (που αποπροσανατολίζουν από τα βασικά πολιτικά και ιδεολογικά ζητήματα που εγείρει η διαχείριση της πανδημίας) η πολιτική προστασία της υγείας επέβαλε έναν διάλογο που αξίζει κάποια στιγμή να εξεταστεί με τη μέθοδο τη Μέθοδο της Ανάλυσης Λόγου (discourse analysis method).
Ως πρωτόγνωρη συνθήκη όμως αποτυπώνεται και στην ποιητική παραγωγή, προσφέροντας πλούσιο υλικό ιδεολογικών αναλύσεων. Η ποιητική συλλογή του Κωστή Τριαντάφυλλου, «μη άρτιος Μάρτιος» (Μανδραγόρας, 2020) αποτελεί μία ποιητική διαπραγμάτευση της κοινωνιολογίας της πρώτης καραντίνας του 2020. Ενδοκειμενικά καταγράφεται ως ελατήριο η πανδημία. Ωστόσο, ο δημιουργός ξεπερνώντας το επίκαιρο προβληματίζεται για τη βιοπολιτική. Ανατρέπει τη θεώρηση ότι υπέρ πάντων τίθεται η ασφάλεια, αφού ο άνθρωπος δεν είναι οντολογικά μόνο ζωή. Είναι και ο πολιτισμός του, οι σχέσεις του, η εργασία του. Ο Κωστής Τριανταφύλλου προχωρά σε μία ανατροπή του εξουσιαστικού λόγου για την πανδημία. Η ψυχολογία του περιορισμού και το αβέβαιο μέλλον, το περιβαλλοντικό αίτιο της πανδημίας, η ζωή στα μεγάλα αστικά κέντρα κατά την περίοδο της πανδημίας τίθενται ως βασικές θεματικές των συνθέσεων της συλλογής, ακυρώνοντας το αφήγημα ότι υπέρ πάντων τίθεται η υγεία. Το ποιητικό υποκείμενο, ως συλλογικό υποκείμενο, εκφράζει την απογοήτευση για την ανολοκλήρωτη άνοιξη, μία άνοιξη που δεν απόλαυσαν οι άνθρωποι.
Η διακειμενικότητα στην ποιητική του Τριαντάφυλλου εντείνει το ειρωνικό πλαίσιο της συλλογής. Σαν ένα υφαντό στη συλλογή ξεχωρίζουν διακείμενα από την ποιητική παράδοση και την πολιτική ρητορεία. Πολύ συχνά ενσωματώνει στη στιχουργική του δημοσιογραφικά συνθήματα ή θέσεις φορέων της εξουσίας για να τις ανατρέψει ιδεολογικά (όπως η έννοια της ατομικής ευθύνης). Η εφεύρεση ενός εσωτερικού εχθρού, τόσο με την προσωποποίηση του ιού (πόλεμος) όσο και των αρνητών να υπακούσουν στις εντολές (ανεύθυνοι πολίτες ή νέοι), αποτελεί μία πρακτική της γκραμσιανής ηγεμονίας προς τον ολοκληρωτισμό του αστικού κράτους. Η ποιητική ειρωνεία καλύπτει όλες τις συνθέσεις. Άλλοτε ανατρέποντας τον κυρίαρχο λόγο, άλλες φορές ως διακειμενική αναφορά και άλλοτε ως κοινωνική και πολιτική κριτική.
Η πανδημία αποτελεί ένα φαινόμενο εν εξελίξει. Και ακριβώς έτσι λειτουργεί και ο εξουσιαστικός λόγος που θεμελιώνεται στην διαχείρισή της. Ωστόσο, η ποιητική συλλογή του Τριανταφύλλου αποτυπώνει έναν σαφή προβληματισμό της πρώτης περιόδου, του σοκ που δέχτηκαν οι πολίτες και άνθρωποι της τέχνης ως κοινωνικές οντότητες. Ο ακροατής/αναγνώστης στοχάζεται για την πανδημία, τα αίτιά της και για την πολιτική της διαχείριση. Η συλλογή δίνει αφορμή για έναν ευρύτερο καλλιτεχνικό διάλογο, αποδομώντας τον εξουσιαστικό λόγο.
Η συλλογή του Κωστή Τριανταφύλλου αποτελεί μία εξαιρετική στιχουργημένη ανάλυση της πανδημίας. Ωστόσο, απουσιάζουν οι γλωσσικές εκείνες αναζητήσεις που απαιτούνται από την ποίηση, προκειμένου να αναστατώσει τη γλώσσα. Εκλείπει η ανοιχτή πρόσληψη, με το βλέμμα στο διαχρονικό. Μολονότι ο λόγος του Τριανταφύλλου συγκρούεται με τον κυρίαρχο λόγο (discourse), δεν συμπληρώνεται από κάποια αισθητική πρόταση. Η ανατροπή του εξουσιαστικού λόγου δεν έρχεται μέσα από την συμβατική γλώσσα και τη συμβατική αισθητική. Η ποίηση, που ιδεολογικά προάγει τον κριτικό λόγο, έχει ανάγκη από μία γλώσσα αντισυμβατική προκειμένου να ανατρέψει τον συμβατικό λόγο της εξουσίας. Η ποίηση δεν αρκεί να στοχάζεται ή να ασκεί κριτική. Οφείλει να ανατρέπει και αισθητικά τις κυρίαρχες δομές και γλωσσικά, φέρνοντας στο προσκήνιο ένα λόγο διαφορετικό, ξεπερνώντας τις κρατούσες γλωσσικές δομές.
_________________________________________________________________________________________________________
Celebrity Cafe n° 04
Poésie, histoire des avant-gardes, musique, arts plastiques, performance, cinéma, intermedia, numérique...
Avec Jacques Donguy, William Burroughs, Brion Gysin, Raf Rumney, Raoul Hausmann, Amélie Castellanet, Augusto de Campos, Haroldo de Campos, Paulo Bruscky, Neide Sà, Liliane Lijn, Wlademir Dias-Pino, Jean-François Bory, Abraham Palatnik, Jasia Reichardt, Miroljub Todorovic, Philippe Boisnard, Eduardo Kac, Robert Filliou, Sarah Cassenti, Les Idiotes, Egon.A, Thomas Laroppe, Albert Sorbelli, Maud Brethenoux, ORLAN, Xavier Borloz, chantalpetit, Parya Vatankha, Gigliola Fazzini, Costis, Étienne O'Leary, F.-J. Ossang, David Coignard, Éliane Radigue, Angéline Neveu, Raoul Vaneigem, Tanabé Shin, Francsco Conz, François Massut.
Editée par Jacques Donguy, Sarah Cassenti et Jean-François Bory, Celebrity Cafe est une revue littéraire au sens artistique du terme, ancrant la création d'aujourd'hui – en poésie, en musique, en danse, dans les arts plastiques et les pratiques intermedia – dans les avant-gardes du début du XXe siècle.
Click here to https://www.lespressesdureel.com/ouvrage.php?id=8091&menu=3&fbclid=IwAR3fnsLVVrJ7PczIoy07R7Dz1nWdSqQ_SiZvZXagPAfBz1EzcMShXzDYHcs.
La vie et son sens humain sont la poésie faite par un et par toutes et tous. Cette poésie-là a toujours brillé de son éclat dans les grands soulèvements de la liberté. Nous ne voulons plus qu’elle soit, comme par le passé, un éclair éphémère. Nous voulons mettre en œuvre une insurrection permanente, à l’image du feu passionnel de la vie, qui s’apaise mais jamais ne s’éteint...
Raoul Vaneigem
10 avril 2020
____________________________________________________________________________________________
Οπτικη και υλοποιημένη πρόσληψη.
18. 04 - 30. 12. 2020
Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά.
Επιμέλεια- Οργάνωση του Εμμανουήλ Μαυρομμάτη
● Κεντρική ιδέα της έκθεσης είναι η αναφορά στην ιστορική λογική της καλλιτεχνικής εργασίας κατά την οποία, είτε το αντικείμενο μετακινείται στην εικόνα του παραμένοντας όμως στη θέση του με την εικόνα να παραμένει επίσης στη θέση της («από εκεί εδώ ←») είτε ο καλλιτέχνης μετακινείται στο αντικείμενο και το επεξεργάζεται αυτό το ίδιο και τότε εικόνα γίνεται το ίδιο το αντικείμενο («από εδώ εκεί →») είτε λειτουργεί «ο συμβιβασμός », (στη μέση): η εικόνα ενσωματώνει το αντικείμενο. Για τον επιμελητή της έκθεσης η έξοδος, από το κλειστό αυτό σύστημα, είναι και η πρόταση της προσεχούς του έκθεσης κατά την οποία το αντικείμενο και η εικόνα του προσλαμβάνονται κάθε φορά από τον καλλιτέχνη ως προς τις δικές τους, κάθε φορά, ειδικές συνθήκες. Το καλλιτεχνικό έργο έχει ανάγκη από τις δικές του συνθήκες. Ο καλλιτέχνης θα κατασκεύαζε και το έργο και τις συνθήκες του και τότε θα λειτουργούσε το έργο. Το έργο δεν λειτουργεί στις οποιεσδήποτε συνθήκες.
Η δική μου πρόταση συμμετοχής πάνω στην ιδέα αυτής της έκθεσης.
1η ενότητα/πρόταση
Το έργο Vision είναι ένα από τα πρώτα έργα μου που φέρουν την ολική εκφόρτιση υψηλής τάσης που ονομάζεται κεραυνός. Εδώ είναι ένας ηλεκτρονικός κεραυνός, εκτίθεται σε έναν χώρο τέχνης και αντιλαμβάνεται/προσλαμβάνει την οπτική ανάγνωση του εικαστικού χώρου, προσθέτoντας αυτό τον αντικατοπτρισμό, τον σπινθήρα της ολικής εκφόρτισης. Μια αστραπή πάνω στην εικόνα που αντικατοπτρίζεται η τέχνη. Το ζητούμενο είναι λοιπόν σε ποιον αντικατοπτρισμό και αν πετύχουμε αστραπή. Σε ποιον αντικατοπτρισμό μια που από κάθε πλευρά του καμπύλου καθρέφτη βλέπουμε άλλο χώρο. Η δε αστραπή άλλοτε εμφανίζεται άλλοτε μαζεύει ενέργεια και περιμένει. Το έργο Vision προσλαμβάνει/βλέπει τον χώρο τέχνης που μας περιβάλει και τον μεταφέρει σε μια αντεστραμένη παράστασή του. Το έργο Vision στα ελληνικά το μεταφράζω Όραση-Όραμα. Όχι μόνον όραση αλλά και την ενυπάρχουσα στην όραση εννοιοδότηση.
2η ενότητα/πρόταση
Η νυχτερινή ανάγνωση δεν αντικατοπτρίζει τον χώρο που εκτίθεται τέχνη και τα ίδια τα έργα τέχνης, αλλά τον εαυτό του ως ένα έργο τέχνης. Αυτό δηλαδή: Διαδοχική εμφάνιση ηλεκτρονικών κεραυνών με τις αντανακλάσεις τους σε κοίλο καθρέφτη. Εδώ έχουμε τόσο την ορατή πλευρά της αστραπής ( λευκό φως ) όσο και την αόρατη - υπέρυθρη κι υπεριώδη ακτινοβολία-που εμφανίζεται μέσα από την αντανάκλαση της αστραπής στον καθρέφτη.
3η ενότητα/πρόταση
Εδώ το έργο: signes avant-coureurs d’optiques nouvelles. Η αστραπή διαχέεται σε λαμπυρισμούς στο τετράγωνο πλαίσιο. Εμφανίζεται αντί σε γραμμική μορφή σε αέναα διαφορετικούς σχηματισμούς που εμφανίζονται σαν λαμπυρισμοί. Γαλαξίες αστεριών που εμφανίζονται σε διαφορετικά σημεία του οριοθετημένου πλαισίου ανάγνωσης. Ας ενώσουμε αν μπορούμε κι αν προλαβαίνουμε σε κάθε εμφάνιση τους τις λαμπερές αυτές κουκκίδες με μια ευθεία για να βρούμε το μυστικό αλφάβητο που μας προτείνετε.
Συντομογραφία για τον Κωστή από τον Ε. Μαυρομμάτη στον κατάλογο της έκθεσης:
Οι κεραυνοί του Κωστή, παραπέμπουν σε ένα βλέμμα που λειτουργεί ως η μνήμη, ενός απρόβλεπτου συμβάντος: η καταγραφή του είναι προηγούμενη επειδή οι συνθήκες του δεν είναι προβλέψιμες. Η εργασία συνίσταται στην εγκατάσταση των συνθηκών, -μεταλλικές αιχμές σε μια επιφάνεια που συνδέονται μεταξύ τους με μη προβλέψιμες ηλεκτρικές εκκενώσεις. Η αδιάφορη δική τους ταυτότητα εκεί, μετατρέπεται από τον καλλιτέχνη σε προσωπική του διατύπωση εδώ, μέσω της εγκατάστασης της αντανάκλασης ως της συνθήκης των τρόπων να γίνεται παράσταση (να γίνεται πρόβλεψη),ότι το προηγούμενο.
The thunders of Costis point to a gaze which functions as the memory of an unforeseen event: its recording is precedent since its conditions are unpredictable. The work constitutes in the installation of the conditions – steel spikes on a surface, connected with one another via unforeseeable electric discharges. Their indifferent identity there is transformed by the artist to his personal formulation here, via the installation of the reflection functioning and standing as the condition of the ways by which it becomes a presentation (becomes aprediction) of the preceding.
Οι κεραυνοί του Κωστή, παραπέμπουν σε ένα βλέμμα που λειτουργεί ως η μνήμη, ενός απρόβλεπτου συμβάντος: η καταγραφή του είναι προηγούμενη επειδή οι συνθήκες του δεν είναι προβλέψιμες. Η εργασία συνίσταται στην εγκατάσταση των συνθηκών, -μεταλλικές αιχμές σε μια επιφάνεια που συνδέονται μεταξύ τους με μη προβλέψιμες ηλεκτρικές εκκενώσεις. Η αδιάφορη δική τους ταυτότητα εκεί, μετατρέπεται από τον καλλιτέχνη σε προσωπική του διατύπωση εδώ, μέσω της εγκατάστασης της αντανάκλασης ως της συνθήκης των τρόπων να γίνεται παράσταση (να γίνεται πρόβλεψη),ότι το προηγούμενο.
The thunders of Costis point to a gaze which functions as the memory of an unforeseen event: its recording is precedent since its conditions are unpredictable. The work constitutes in the installation of the conditions – steel spikes on a surface, connected with one another via unforeseeable electric discharges. Their indifferent identity there is transformed by the artist to his personal formulation here, via the installation of the reflection functioning and standing as the condition of the ways by which it becomes a presentation (becomes aprediction) of the preceding.
_____________________________________________________________________________________________
Frank Popper (1918–2020)
Un grand penseur de l' art.
Merci à Frank Popper de m' avoir inclus
dans le Musée des arts plastiques et de l' électricité.
https://www.youtube.com/watch?v=g2VYsGxPrLg
L ' ELECTRICITE DANS LART CONTEMPORAIN
Synonyme de modernité, l'électricité joue dès le début du XXe siècle un rôle important dans des domaines aussi différents que la peinture, la sculpture ou l' architecture. Dabord source dinspiration pour les artistes, elle devient par la suite un véritable moyen dexpression. Source dinspiration pour les futuristes (Giacomo Balla) surréalistes (Oscar Dominguez) et réalistes (Raoul Dufy avec sa Fée Electricité) au début du XXe siècle, lélectricité sera dabord présente dans lœuvre dart à titre iconographique. Puis, les artistes utiliseront lélectricité directement sous forme dénergie. Cette énergie produit du mouvement ou/et de la lumière chez les artistes cinétiques et luminocinétiques comme Pol Bury, Jean Tinguely, Nicolas Schöffer, Julio Le Parc, par exemple. Avec lampoule puis le néon, lélectricité devient un véritable matériau, qui remplace pour certains créateurs à la fois la toile, lhuile et le pinceau. Des artistes aussi différents que Gyula Kosice, Dan Flavin ou Piotr Kowalski sont représentatifs de lart néon. Dani Karavan utilise, quant à lui, le rayon laser pour ses environnements. Les années 70 voient lavènement de lart électronique : art vidéo, computer art, art de la communication, dont les représentants parmi les plus fameux sont Naim June Paik, Jeffrey Shaw, Edmond Couchot ou Fred Forest.
De nos jours, lart de la lumière sort résolument des musées pour envahir espaces urbain, naturel ou même cosmique : les installations de Yann Kersalé, Keiichi Tahara, Jorge Orta, Costis, Jürgen Claus ou Jean-Marc Philippe démontrent les possibilités poétiques presque illimitées de la fée électricité.
Conception et réalisation du site : le Studio Grolier - Musique : Nicolas Pradat Textes : Véronique Kassai,
remerciements particuliers à Franck Popper.
Production : Fondation EDF , France .
_____________________________________________________________________________________________
Ο κόκκινος τρελός του Ονειροδρόμιου και άλλα έργα της περιόδου 1968-1975
Επιμέλεια / κείμενο έκθεσης: Θανάσης Μουτσόπουλος
Duration: 05.03 => with a Covid 19 breake time <= 13.06.2020.
Roma 5, 10673 Athens / Tel. +30 2130358344 / info@roma-gallery.com
Ξενάγηση του Θανάση Μουτσόπουλου εδώ
Μέρος της ξενάγησης του Μάνου Στεφανίδη 30.05.2020 εδώ Συνέντευξη του Κωστή στον Μανδραγόρα 23mg εδώ Συζήτηση με την Katerina Zacharopoulou 5/7 Κυριακή ο Κωστής- είναι κοντά μου στην Εποχή των Εικόνων στο Τρίτο 909fm στις 3 το μεσημέρι. Η Τέχνη, η Τεχνολογία, η Ποίηση είναι θέματα μέσα από τα οποία αποζητά νοήματα και εικόνες ερεθίζοντας έτσι τις αισθήσεις τόσο του ίδιου όσο και του κοινού του. Εικαστικός και ποιητής, δημιουργός στο είδος εκείνο που ονομάζεται Οπτική ποίηση έχει παρουσιάσει πλήθος ομαδικών και ατομικών εκθέσεων, ενώ παράλληλα έχει δημιουργήσει βιβλία και ποιητικές συλλογές εδώ και σχεδόν πέντε δεκαετίες. Μαζί ανιχνεύουμε τα κεντρικά σημεία στο έργο του, την σταθερή του έρευνα για τον Κεραυνό σαν φυσικό φαινόμενο και την ενέργεια την οποία φέρνει στα έργα του με ποικίλους τρόπους, για την ποίησή του, την συνύπαρξη με τη ζωγραφική και τα αντικείμενα, για τους ήχους που χρησιμοποιεί και τις έννοιες που τον απασχολούν. Ακούμε αποσπάσματα από ηχητικά μέρη των έργων του, ενώ η συζήτηση εστιάζει και στις σημαντικές του συναντήσεις με ποιητές και στοχαστές που έπαιξαν ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητάς του εδώ Συζήτηση με την Θέκλα Τσελεπή στο Κόκκινο 10 Μαρτίου 2020 ε δ ώ |
|
Η ROMA GALLERY, με ιδιαίτερη χαρά, ανακοινώνει ότι την Δευτέρα 11 Μαίου 2020, θα ξανανοίξει την αίθουσά της με την ατομική έκθεση του Κωστή.
Το 2019 από τον Π. Ζαρούτσκι κυκλοφόρησε στην Ρωσία η επανέκδοσή του Ονειροδρόμιου, αυτό ήταν και η αφορμή να παρουσιάσουμε αυτή την ιδιαίτερη περίοδο του έργου του Κωστή, όπως αυτή του Ονειροδρόμιου και του τρελού του.
Έργα αυτής της περιόδου εμφανίστηκαν στην αναδρομική της δεκαετίας του ’70 στην Πάτρα όπως και στην έκθεση στην Αθήνα Underground, διοργάνωση από τον Θανάση Μουτσόπουλο.
Από τις πρώτες δημοσιεύσεις σε εξώφυλλα περιοδικών την δεκαετία του ΄70. Μέρος αυτών των έργων δεν σταμάτησαν να αναπαράγονται μέχρι σήμερα σε διάφορες εκδόσεις και να εμφανίζονται σε εκθέσεις. Η πρώτη έκδοση έγινε στην Αθήνα το 1977 από τις εκδόσεις Θ. Καστανιώτη -ήταν το πρώτο καλλιτεχνικό βιβλίο που εξέδωσε! Στο διαδίκτυο υπάρχει με άλλη εμφάνιση, προσαρμοσμένη στο ψηφιακό μέσο και στη διεύθυνση: http://www.costis.org/books
Το 1990 στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας στην αναδρομική με τίτλο «Μαύρο και Άσπρο 1969-1979» εμφανίζεται ένα μέρος αυτής της περιόδου. Το 2016 στο ΕΜΣΤ στην έκθεση «Κρίσιμοι διάλογοι» παρουσιάστηκαν επίσης έργα αυτής της περιόδου. Συμπληρωμένη παρουσία είχε η έκθεση κάποιων δημοσιευμάτων -η έκθεση εμφανίστηκε και στην Αμβέρσα. Αυτά τα καμένα από τον ήλιο «λευκά σχέδια» συνοδεύονται από το κυρίαρχο κόκκινο που γίνεται το δέρμα του τρελού που μας ταξιδεύει στην Ονειροδιαδρομή.
Όπως αναφέρει στο κείμενο της έκθεσης ο ιστορικός τέχνης Θανάσης Μουτσόπουλος, «Ο Τρελός – πρωταγωνιστής και Leitmotiv σε πολλά έργα του Κωστή αυτής της περιόδου θα αποτελέσει για τα ελληνικά 70s, ό,τι η Κραυγή του Munch για το νορβηγικό fin-de-siècle: ένα απελπισμένο ξέσπασμα όταν τα πράγματα δεν πάνε άλλο». O καλλιτέχνης σημειώνει: «Πώς λοιπόν θα απελευθερώσουμε την τρέλα από τις ιδεολογικές ασθένειες; Εδώ θεώρησα την τρέλα σαν την εκρηκτική δημιουργική εκείνη δύναμη που δεν σταματάει μπροστά σε τίποτα – ούτε καν στις ιδεοληψίες και τα ιδεολογήματα! Κάθε λογικός φορέας παρωπίδων κάπου σταματάει. Έτσι κι αλλιώς δεν ξέρει τίποτα για το τι γίνεται πέρα από τις παρωπίδες του (...)»
Ο Τρελός του Κωστή δεν είναι ένας ψυχικά ασθενής, αλλά ένας Ουτοπιστής-Επαναστάτης που αρνείται να συμβιβαστεί με τον κομφορμισμό της περιρρέουσας κατάστασης. Στο μανιφέστο της φουτουριστικής ζωγραφικής γράφει: είναι τιμή μας να μας θεωρούν τρελούς.
Ο ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης (1921-2019) σχετικά με την οραματική τέχνη γράφει: «Είναι έργα που με άλλα λόγια δεν είναι προκατασκευασμένα, αλλά αναπηδούν χωρίς υπολογισμό άλλο, παρά αυτόν που τους ωθεί το πάθος της επιθυμίας». Συνεχίζει ο Θανάσης Μουτσόπουλος, στο κείμενό του, «Τα έργα αυτά πάνε σε όλες τις κατευθύνσεις και αφορούν όλες τις αισθήσεις και τα συναισθήματα που μπορεί να προκαλέσουν. Έτσι τα έργα της οραματικής τέχνης, όπου μετέχουν λίγοι αποκλειστικά, δεν απεικονίζουν αλλά ανακαλύπτουν ένα χώρο όπου ορισμένοι προτιμούν να κατοικούν χωρίς κανόνες ή μέτρα και σταθμά, ή συγκεκριμένα θέματα, αλλά με μια εμφάνιση που τα εγκαθιδρύει εκεί που βρίσκονται ως απόλυτες και αποκλειστικές παρουσίες, που κυμαίνονται συνεχώς ανάμεσα στο πραγματικό και το μη πραγματικό, επεκτείνοντας έτσι και πλουτίζοντας την εμπειρία της ζωής μας. Η άρνηση των κατεστημένων μορφών της τέχνης και η αντικατάστασή τους από το άγριο σχέδιο-σκίτσο (αντί της ζωγραφικής-γλυπτικής) θα χαρακτηρίσει τα έργα του Κωστή της δεκαετίας του ’70. Κυρίαρχος σ' αυτά τα έργα, ο Τρελός. Και μαζί με αυτά έρχεται η ποίηση και όλη η κουλτούρα του Dada και των Καταστασιακών. Είναι περίεργο πως ένας καλλιτέχνης, ως προσωπικότητα, μπορεί να μοιάζει πολύ διαφορετικός από την εικόνα του έργου του. Η δουλειά του Κωστή της δεκαετίας του ’70 είναι από τα πιο «βάρβαρα», «άγρια», «ωμά» έργα αμφισβήτησης που παρήχθησαν επί ελληνικού εδάφους.
Ο ίδιος θα μπορούσε να είναι το αρχέτυπο του εικαστικού-διανοούμενου: γράφει ποίηση, γράφει γενικά, διαβάζει πολύ, εκδίδει έντυπα ή συμμετέχει σε ομάδες έκδοσης, παραμένει βαθιά πολιτικό άτομο με συνεχή συμμετοχή στις τρέχουσες εξελίξεις. Ίσως η περσόνα που επιλέγει ο ίδιος για το (στο) έργο του, αυτή του Τρελού, να είναι η καταλληλότερη. Ούτε άγριος, ούτε διανοούμενος, απλά Τρελός και ακαταχώρητος».
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1950.Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Paris VIII, Γαλλία, Εικαστικές και Οπτικοακουστικές Τέχνες και Φιλοσοφία.Σταματάει τις σπουδές του στο επίπεδο τού Doctorat d'état με τον J.F.Lyotard. 1974-76 ,Επίτ.Εντετ.Καθηγητής στο τμήμα Φιλοσοφίας του Paris VIII,υπό την διεύθυνση του F.Chatelet . Σκηνοθετεί την μεγάλου μήκους ταινία Saga of a City, που προβάλλεται στο Φεστ. Πειραματικού Κ/φου στο Παρίσι, στον κ/φο Racine.Το 1968 στην Αθήνα , οργανώνει την καλ.ομάδα του " Λωτού",από αυτήν και το περιοδικό της ξεκίνησαν πολλοί ποιητές και καλλιτέχνες.Έχει πάρει μέρος σε πολλές διεθνείς συναντήσεις και έχουν εκδοθεί βιβλία του.Η χούντα τον καταδιώκει κι έτσι από το 1972 ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Στο βιβλίο του, ποίησης και σχεδίων Αποσπάσματα 1967-1973 (εκδ.Λ.Γιοβάνη,Φεβρουάριος του 1974), καταθέτει την άποψή του που χαρακτηρίζει την ελευθερία που διακατέχει το πνεύμα των έργων του έως σήμερα,αναφερόμενος στον αναγνώστη λέει : προσοχή,σε θεωρώ ποιητή των πάντων.Μέσα σ' αυτή τη λογική γίνεται ο εμψυχωτής της αυτόνομης ομάδας Κρακ (1974-76) όπου οι κοινωνικές και αισθητικές παρεμβάσεις της έγιναν γνωστές για την ριζοσπαστικότητά τους. Η πολυδιάστατη δράση του φέρνει στα όριά της την καλλιτεχνική πράξη, αντιμέτωπη με τα μεγάλα ερωτήματα,επανατοποθετώντας τις έννοιες ατομικότητα-συλλογικότητα,ιδιωτικός και δημόσιος χώρος,ορατό-μη ορατό. Στα δρώμενα του ιχνηλατεί απελευθερωτικούς δρόμους της σκέψης και της δημιουργικής παρέμβασης, θέτοντας σε αμφισβήτηση τον ρόλο της τέχνης,αναιρώντας και το ίδιο το αποτέλεσμά του υπεραμυνόμενος της διαδικασίας τέχνης.
Διάρκεια έκθεσης: 5 Μαρτίου 2020 - 13 Ιουνίου 2020
Βίντεο της έκθεσης.
Ενδεικτικό βίντεο εγκαινίων.
_____________________________________________________________________________________________
Το Φωνές από το Υπόγειο είναι κομμάτι Ιστορία, κομμάτι ποίηση, κομμάτι ζωγραφική και κομμάτι κινηματογράφος. Ένα κινηματογραφικό κολάζ από μαρτυρίες γύρω από την αντεργκράουντ ελληνική σκηνή των δεκαετιών του ’60 και του ’70, την ψυχεδέλεια στα εικαστικά και τα λογοτεχνικά πειράματα της μίξης μπιτ και σουρεαλισμού στην ποίηση. Μια συζήτηση για την, άλλες φορές αθέατη και άλλες φορές υπόγεια, καλλιτεχνική δράση προσώπων που άφησαν ένα ιδιαίτερο στίγμα, θέλοντας ν’ αλλάξουν τον κόσμο μέσω της δύναμης της τέχνης.
The documentary Voices from the Greek Underground is part history, part poetry, part painting and part cinema. Α cinematic pastiche made of testaments on the Greek underground scene of the 60s and 70s, the psychedelic influence in the visual arts and the avant-garde fusion of beat and surrealism in poetry. It is a film about a group of Greek artists and publishers that remained sometimes unseen and sometimes underground, and their personal statement in their effort to change the world with the power of art.
Written and Directed byGiannis Haritidis editorGeorge ZafirissoundAris LouziotismusicThodoros Papadinas
produced byGiannis Haritidis Dalezios Nikos
Research byThanasis Moutsopoulos,Nektarios Papadimitriou,Giannis Haritidis,Dalezios Nikos
_____________________________________________________________________________________________
|
|
_____________________________________________________________________________________________
"Στο καφέ του Κοραή"
του Γιάννη Φαλκώνη
Στο καφέ του "Κοραή"
έχει ο κόσμος διαρραγεί
απ' της ποίησης την πηγή
μία πληγή αιμορραγεί
καφές φιλία κι αρωγή
της καρδιάς μαρμαρυγή
του Κωστή οι κεραυνοί
πέφτουν μες την χαραυγή
πια ο Νάνος δεν θα βγει
με ποιητική κραυγή
για να σπάσει την σιγή
με του Νου τη ροδαυγή
επανάσταση με λέξεις
σταυροδρόμι να διαλέξεις
μαραθώνιος να τρέξεις
την ζωή σου για ν' αντέξεις
Σύμπαν άπειρο απο λέξεις
έναν κόσμο να διατρέξεις
σαν αράχνη να τις πλέξεις
και σαν το παιδί να παίξεις
άγνωστες κι άβατες οι έλξεις
συνδυασμοί να επιλέξεις
και στο τέλος να παντρέψεις
τις πιο γόνιμες τις λέξεις...
Στο καφέ του "Κοραή"
έχει ο κόσμος διαρραγεί
μαύρη τρύπα και σιγή
οι μπουλντόζες την γκρεμίσαν
δεν υπάρχει πια πηγή.
Έκλεισε το ιστορικό καφέ – ζαχαροπλαστείο "Κοραής" στο κέντρο της Αθήνας, ένα από τα ιστορικά καφέ του κέντρου της Αθήνας,
μετά από δεκαετίες που φιλοξένησε τους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες της πρωτεύουσας καθώς ολόκληρο το κτήριο πουλήθηκε σε κινέζικη εταιρία. Στο γωνιακό κατάστημα με τις ωραίες μυρωδιές ήταν πολλοί οι διάσημοι που απολάμβαναν τον καφέ τους, ανάμεσα τους, ο Νάνος Βαλαωρίτης, ο Δημήτρη Παπαμιχαήλ κ.α. Ο Νάνος Βαλαωρίτης συγκέντρωνε εκεί την ποιητική ομάδα των φίλων του σε εβδομαδιαία βάση συνεχίζοντας την παράδοση του θρυλικού παταριού του "Λουμίδη". Η είδηση προκάλεσε θλίψη σε παλιούς και νέους Αθηναίους.
|
|
________________________________________________________________________________________________________________________________
Μουσική του Κώστα Μαντζώρου για το βιβλίο μου π confidential, εκδόσεις ΚΣΥΜΕ, Αθήνα 2011.
https://soundcloud.com/costas-mantzoros-1/confindential
Μουσική του Κώστα Μαντζώρου για το βιβλίο μου π confidential, εκδόσεις ΚΣΥΜΕ, Αθήνα 2011.
https://soundcloud.com/costas-mantzoros-1/confindential
_____________________________________________________________________________________________
7ο απόσπασμα από τη χώρα του κανενός: τελετουργία της αλφαβήτου. 1988-2012.
Η καινούρια προσέγγιση του 2018 στο ΕΜΣΤ.
6ο απόσπασμα από τη χώρα του κανενός: τελετουργία της αλφαβήτου. 1988-2012.
Η προσέγγιση του 2012 στο ΕΜΣΤ που βρισκότανε στο Ωδείο Αθηνών.
Σας περιμένω στο ΕΜΣΤ στην έκθεση: Θεωρήματα, στις 8 Φεβρουαρίου 2018.
Θα ξαναστήσω το έργο που ανήκει στο ΕΜΣΤ: 6ο απόσπασμα από τη χώρα του κανενός: τελετουργία της αλφαβήτου. 1988-2012.
Κωστής
___________________________________________________
Θα ξαναστήσω το έργο που ανήκει στο ΕΜΣΤ: 6ο απόσπασμα από τη χώρα του κανενός: τελετουργία της αλφαβήτου. 1988-2012.
Κωστής
___________________________________________________
7ο απόσπασμα από τη χώρα του κανενός: τελετουργία της αλφαβήτου. 1988-2012.
Η πρώτη φορά που εμφανίστηκε ο κεραυνός του Κωστή είναι στην έκθεση « λαβύρινθος ή το κενό μνημείο», για τα 200 χρόνια από τη Γαλλική Επανάσταση στον προαύλιο χώρο αλλά και τον εσωτερικό του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών σε μια μεγάλη εγκατάσταση. Σε αυτήν την έκθεση πρωτοπαρουσιάζεται επίσης και η αποσπασματική αφήγηση, μέσα από το μίτο της Αριάδνης, το μαύρο σκοινί που οριοθετούσε διαδρομές μέσα στον λαβύρινθο. Ένα από τα νοήματα της εμφάνισης τότε του κεραυνού ήταν η προσπάθεια να θέσει το πρόβλημα του μεταμοντέρνου σχετικισμού. Έτσι στο κοινό έργο με τον Κ. Καστοριάδη, Τράκτ, που εμφανίζεται μέσα στον λαβύρινθο ο Κ.Κ. γράφει πάνω στο κοινό γλυπτό τους αλλά και στην προκήρυξη που μοιραζότανε: « …Κάθε κοινωνία τιμάει τις επετείους της, αλλά σήμερα ο γιορτασμός της επετείου του ’89 είναι σαν τις ψευτο-ιταλικές πόλεις της Bofill πίσω από τον Σταθμό Montparnassse. Μετα-μοντέρνα επέτειος – δηλαδή ψευτόπραγμα…»
Αυτό το έργο είναι του 1988 και παρουσιάστηκε σε πολλές εκθέσεις σαν μια μεγαλοδιάστατη εγκατάσταση για εσωτερικό κι εξωτερικό χώρο. Εδώ όλες αυτές οι τελετουργίες βρίσκουν τον αναγκαίο διάλογο και παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην έκθεση του 2012 «αυτό είναι ένα ποίημα;» στο ΕΜΣΤ με επιμελήτρια την Τίνα Πανδή.
Ο Κωστής γράφει σε σημείωμά του γιαυτό το έργο:Δε μπορεί παρά να είναι εκρηκτική η καθημερινότητα. Έτσι και η αλφάβητός της. Η αλφάβητος σαν παραγωγός εκρηκτικών νοημάτων που προάγουν την επανεννοιοδότηση. Αυτός ο ευαίσθητος αγωγός, το λεπτό μαύρο σκοινάκι, σε αυτή μου την τελετουργία ενώνει τρεις αναγνώσεις. Αυτή του εφήμερου, της καθημερινότητας και της έννοιας του χρόνου. Κόμποι από εφημερίδες τρέχουν ανάμεσα από συμβολικά αντικείμενα που μπορεί και να ορίζουν διαφορετικά το εφήμερο. Η καθημερινότητα με μια πυκνή καταγραφή καθημερινών αντικειμένων ορίζει μια δικιά της λαβυρινθική ανάγνωση. Τέλος κόμποι από κάρβουνο ορίζουν ρυθμικά κάποιο χρόνο που καταλήγει στην έκρηξη του κεραυνού μου. Και οι τρείς αυτές ενότητες γράφουν τη ποιητική αίσθηση που θέλω να αναδείξω από αυτή τη τελετουργία.
Μπορείτε να διαβάσετε αυτή την αφήγηση; Μπορείτε με δυνατή φωνή να επιλέξετε ένα νέο τελετουργικό για την αλφάβητο; Μπορείτε να διηγηθείτε μια δικιά σας αποσπασματική ιστορία μέσα από την πορεία που χαράζει και μας οδηγεί το σκοινί, το ίχνος αυτό; Στη χώρα του κανενός τα αποσπάσματα μπορούν να ορίσουν μια άλλη ποιητική – αρκεί να είναι εκρηκτική.
Η αποσπασματική και στιγμιαία οπτική και ηχητική εμφάνιση κι εξαφάνιση του ηλεκτρονικού κεραυνού όπως λέει ο Ε. Μαυρομμάτης: Ο Κωστής εργάζεται ως προς την ολοκλήρωση ενός όλου το οποίο γεμίζει συνεχώς από τα κενά του στο εσωτερικό του -τις διακοπές του- και κατά το οποίο τα κενά είναι και οι εξαφανίσεις του, την κάθε φορά που οι σπινθήρες της υλοποίησης επανέρχονται σύμφωνα με την αρχή της επαναληπτικότηταςγια να γεμίσουν τα προηγούμενα κενά και για να προκαλέσουν τα νέα, τα δικά τους και τα επόμενα πάντοτε κενά. Αυτή η επαναληπτικότητα έχει θεωρητική διάσταση, είναι το τέλος της σύνθεσης με την ιστορική της έννοια του εγκλωβισμού και της επικέντρωσης (της εσωστρέφειας) στο εσωτερικό της ως τελειώματος και είναι η αρχή της παράθεσης, ως της κατεξοχήν μεθοδολογίας του μοντερνισμού του εικοστού αιώνα… Ο Κωστής μεταφέρει την αναλυτική πρακτική στις εικόνες του, -την ποίηση της συνδεσμολογίας στη λειτουργία των εικόνων.
Έτσι αυτή η διακεκομμένη ηχητική κι οπτική παρουσία του κεραυνού σαν στοιχείο στην σειρά των αντικειμένων που αναγνωρίζονται στην πορεία του μαύρου σκοινιού, αναδεικνύει την αποσπασματική αφήγηση που ενυπάρχει κι εξελίσσεται μέσα και γύρω από αυτό το μαύρο σκοινί, εντοπίζοντας την σχέση με ασυνέχεια αλλά και προβληματισμό.
_____________________________________________________________________________________________
Ασκήσεις ισορροπίας: σχεδιασμοί και υλοποίηση.
Η αναπόφευκτη απροσδιοριστία ή, η αναπροσαρμογή της προέλευσης
«Αν οι άνθρωποι από καιρό σε καιρό δεν έλεγαν ένα “όχι”, αν δεν αποφάσιζαν να μην υπακούσουν σε νόμους
που είχαν πάψει να θεωρούν δίκαιους, η δημοκρατία δεν θα ήταν ζωντανή.Η ανυπακοή είναι η προϋπόθεση της
δημοκρατίας, όχι η τυφλή υπακοή.Η ανυπακοή είναι η ατμομηχανή της ανθρώπινης προόδου».
Χ.Ζιν
Αγαπητέ Μανώλη,
όπως σωστά παρατήρησες τα έργα που φτιάχνω έχουν να κάνουν και με την κοινωνική κατάσταση.
Βέβαια και συνεχίζω τα έργα που έχουν πάνω τους -αναδεικνύουν- τον κεραυνό (με τον οποίο και θα συμμετάσχω στα θεωρήματα).
Έχω κάνει ένα έργο αφιερωμένο στο δημοψήφισμα που έγινε στην Ελλάδα το 2015. Δεν το έχω ξαναεκθέσει.
Το ονόμασα: Ο Χ Ι, εσύ τί θα ψηφίσεις; Αθήνα 2015.Είναι φτιαγμένο με ψηφοδέλτια που μας μοιράζανε.
Στο φόντο μια σειρά ψηφοδελτίων όπου είναι σημειωμένο το ΟΧΙ σαν προτίμηση, ένα γκράφιτι με ένα μεγάλο ΟΧΙ ή σαν να λέει πως αυτό είναι το αποτέλεσμα από αυτά τα ψηφοδέλτια κι από πάνω του κενά ψηφοδέλτια. Όλα αυτά καρφιτσωμένα σε έναν πίνακα ανακοινώσεων.
Από το 1974 δεν είχε ξαναγίνει δημοψήφισμα που είναι ένα από τα μεγάλα εργαλεία της δημοκρατίας δηλαδή σεβασμού του πολίτη.
σε ευχαριστώ
Κωστής
*If you happen to be in Thessaloniki this week, I am presenting my 2015 work " No: what you are going to vote? " in the 'Museums Exhibitions' of Art Thessaloniki International Contemporary Art Fair. Alongside works by Dimitris Alitheinos, Aggelos Antonopoulos, Costas Varotsos, Yorgos Lazongas, Nikos Navridis, Dimitris Xonoglou, Thanasis Pallas, Nina Papaconstantinou, Artemis Potamianou, Marios Spiliopoulos, Panayotis Tanimanidis, Nikos Tranos, Costis, Giorgos Tsakiris and Panos Charalampous.
Curated by Emmanuel Mavrommatis.
__________________________________________________________________________________________________________________________________
*Από τον κατάλογο της πρώτης έκθεσης του ΕΜΣΤ κρίσιμοι διάλογοι, αθήνα -αμβέρσα.
31.10.2016 - 05.02.2017. Τα έργα μου που συμμετείχαν μπορείτε διαδικτυακά να τα δείτε ε δ ώ.
*Ο τρελός του τρελού Κωστή, κείμενο από τον Θανάση Μουτσόπουλο, Μανδραγόρας τεύχος 56, 2017. Διαδικτυακά ε δ ώ
Η αναπόφευκτη απροσδιοριστία ή, η αναπροσαρμογή της προέλευσης
«Αν οι άνθρωποι από καιρό σε καιρό δεν έλεγαν ένα “όχι”, αν δεν αποφάσιζαν να μην υπακούσουν σε νόμους
που είχαν πάψει να θεωρούν δίκαιους, η δημοκρατία δεν θα ήταν ζωντανή.Η ανυπακοή είναι η προϋπόθεση της
δημοκρατίας, όχι η τυφλή υπακοή.Η ανυπακοή είναι η ατμομηχανή της ανθρώπινης προόδου».
Χ.Ζιν
Αγαπητέ Μανώλη,
όπως σωστά παρατήρησες τα έργα που φτιάχνω έχουν να κάνουν και με την κοινωνική κατάσταση.
Βέβαια και συνεχίζω τα έργα που έχουν πάνω τους -αναδεικνύουν- τον κεραυνό (με τον οποίο και θα συμμετάσχω στα θεωρήματα).
Έχω κάνει ένα έργο αφιερωμένο στο δημοψήφισμα που έγινε στην Ελλάδα το 2015. Δεν το έχω ξαναεκθέσει.
Το ονόμασα: Ο Χ Ι, εσύ τί θα ψηφίσεις; Αθήνα 2015.Είναι φτιαγμένο με ψηφοδέλτια που μας μοιράζανε.
Στο φόντο μια σειρά ψηφοδελτίων όπου είναι σημειωμένο το ΟΧΙ σαν προτίμηση, ένα γκράφιτι με ένα μεγάλο ΟΧΙ ή σαν να λέει πως αυτό είναι το αποτέλεσμα από αυτά τα ψηφοδέλτια κι από πάνω του κενά ψηφοδέλτια. Όλα αυτά καρφιτσωμένα σε έναν πίνακα ανακοινώσεων.
Από το 1974 δεν είχε ξαναγίνει δημοψήφισμα που είναι ένα από τα μεγάλα εργαλεία της δημοκρατίας δηλαδή σεβασμού του πολίτη.
σε ευχαριστώ
Κωστής
*If you happen to be in Thessaloniki this week, I am presenting my 2015 work " No: what you are going to vote? " in the 'Museums Exhibitions' of Art Thessaloniki International Contemporary Art Fair. Alongside works by Dimitris Alitheinos, Aggelos Antonopoulos, Costas Varotsos, Yorgos Lazongas, Nikos Navridis, Dimitris Xonoglou, Thanasis Pallas, Nina Papaconstantinou, Artemis Potamianou, Marios Spiliopoulos, Panayotis Tanimanidis, Nikos Tranos, Costis, Giorgos Tsakiris and Panos Charalampous.
Curated by Emmanuel Mavrommatis.
__________________________________________________________________________________________________________________________________
*Από τον κατάλογο της πρώτης έκθεσης του ΕΜΣΤ κρίσιμοι διάλογοι, αθήνα -αμβέρσα.
31.10.2016 - 05.02.2017. Τα έργα μου που συμμετείχαν μπορείτε διαδικτυακά να τα δείτε ε δ ώ.
*Ο τρελός του τρελού Κωστή, κείμενο από τον Θανάση Μουτσόπουλο, Μανδραγόρας τεύχος 56, 2017. Διαδικτυακά ε δ ώ
_____________________________________________________________________________________________
*Εκδήλωση στα πλαίσια της έκθεσης Η Εποχή του Διαστήματος:
Ηλεκτρική και Ηλεκτρονική Τέχνη στην Ελλάδα 1957-1989
Για όσους δεν μπόρεσαν να την παρακολουθήσουν μπορούν να την δουν μέσω της εξής δ/σης:
https://www.youtube.com/watch?v=5J0WymWm2Gw&t=3273s
*Συζήτηση με θέμα: Οι Κεραυνοί του Κωστή Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2017, 19.00
Στις 7 Σεπτεμβρίου θα μιλήσουν για τον κεραυνό του Κωστή και την εποχή του ο Εμμανουήλ Μαυρομμάτης ( Ομότιμος Καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ) και ο Θανάσης Μουτσόπουλος (Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης και της Θεωρίας του Πολιτισμού στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πολυτεχνείου Κρήτης)
Θα συζητήσουν με τον καλλιτέχνη και για την πρόσφατη έκθεσή του στον χώρο της Depôt art gallery που ετοίμασε ένα καινούριο ενεργειακό πεδίο κεραυνών μεταβάλλοντας τον χώρο σε ηχητικό περιβάλλον. Με πρόσφατα έργα που αναδεικνύουν τον κεραυνό αλλά και έργα που είναι δηλωτικά της έκρηξης και συμπληρώνουν το συνολικό πρόταγμα της συγκρότησης της έκθεσης θετικό<=>αρνητικό του Κωστή. Ο υπότιτλος είναι χαρακτηριστικός της άποψης που υποστηρίζει μέσα κι έξω από την ιστορία της τέχνης: πρόταγμα ζωής. Σχέδιο ζωής παρουσιασμένο σαν +ολικό πρόταγμα έτσι που οι κεραυνοί των έργων του να ορίζουν το επόμενο βήμα, το αύριο και τις κεραυνοβολήσεις του. Στο ενεργειακό πεδίο που δημιουργεί ο Κωστής, γίνεται αισθητή η αλληλεπίδραση των θεατών με τα ηλεκτρικά φορτισμένα έργα του.
Μέσα στον αέρα των ρήξεων και των εκρήξεων το θετικό και το αρνητικό. Ηλεκτρικό φορτίο, σκέψεις, αισθήσεις… Η τυχαία ξαφνική εμφάνιση κι εξαφάνιση του κεραυνού. Όλα ξεκινάνε από το θετικό|αρνητικό. Η αστραπή δεν είναι μια ενιαία γραμμή όπως εμείς την διακρίνουμε. Αποτελείται από χιλιάδες μικρά αγώγιμα σημεία υγρασίας, όπου πάνω τους βρίσκει τον βηματισμός της, για να τα ενώσει έτσι η αστραπή στην εκρηκτική πορεία της.
Όλα ξεκίνησαν με μια μεγάλη έκρηξη, έτσι ξεκίνησε ο πλανήτης κι η ζωή πάνω του. Δεν νομιμοποιείται λοιπόν να συνεχιστεί η ζωή κι ο πλανήτης μας με άλλες μικρότερες; Αν η έκρηξη είναι η αρχή γιατί να μην είναι κι η συνέχεια; Αν έκρηξη είναι το όνομα της συνέχειας της ζωής; Αν λοιπόν η ζωή οφείλεται σε μια «έκρηξη», σε μια ριζική διαφοροποίηση, όπως η απότομη αλλαγή περιβάλλοντος, από την υδάτινη ανάπτυξή μας, την περίοδο της κυοφορίας μας, στην ατμόσφαιρα γιατί όχι και η συντήρηση αυτής της ζωής να μην γίνεται με εκρηκτικές διαφοροποιήσεις; Ο χώρος που οργανώνει ο Κωστής μεταβάλλεται σε έναν ηλεκτρισμένο τόπο - παρατηρητήριο κεραυνών και άλλων ποιητικών φαινομένων. Οι εκρήξεις μέσα στην τέχνη κι έξω από αυτήν μέσα στη ζωή κι όλα μαζί σε μια +ολική παρουσίαση.
Κεραυνοί στις καταιγίδες, στις εκρήξεις ηφαιστείων, στους σεισμούς, στους ανεμοστρόβιλους και σε τόσα άλλα φαινόμενα που ασκούν την δυναμική παρέμβασή τους έτσι που να αναζωογονούν, να καταστρέφουν ή να επουλώνουν τα τραύματα της φύσης. Για να συνεχιστεί η ζωή;
Στις 7 Σεπτεμβρίου θα μιλήσουν για τον κεραυνό του Κωστή και την εποχή του ο Εμμανουήλ Μαυρομμάτης ( Ομότιμος Καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ) και ο Θανάσης Μουτσόπουλος (Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης και της Θεωρίας του Πολιτισμού στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πολυτεχνείου Κρήτης)
Θα συζητήσουν με τον καλλιτέχνη και για την πρόσφατη έκθεσή του στον χώρο της Depôt art gallery που ετοίμασε ένα καινούριο ενεργειακό πεδίο κεραυνών μεταβάλλοντας τον χώρο σε ηχητικό περιβάλλον. Με πρόσφατα έργα που αναδεικνύουν τον κεραυνό αλλά και έργα που είναι δηλωτικά της έκρηξης και συμπληρώνουν το συνολικό πρόταγμα της συγκρότησης της έκθεσης θετικό<=>αρνητικό του Κωστή. Ο υπότιτλος είναι χαρακτηριστικός της άποψης που υποστηρίζει μέσα κι έξω από την ιστορία της τέχνης: πρόταγμα ζωής. Σχέδιο ζωής παρουσιασμένο σαν +ολικό πρόταγμα έτσι που οι κεραυνοί των έργων του να ορίζουν το επόμενο βήμα, το αύριο και τις κεραυνοβολήσεις του. Στο ενεργειακό πεδίο που δημιουργεί ο Κωστής, γίνεται αισθητή η αλληλεπίδραση των θεατών με τα ηλεκτρικά φορτισμένα έργα του.
Μέσα στον αέρα των ρήξεων και των εκρήξεων το θετικό και το αρνητικό. Ηλεκτρικό φορτίο, σκέψεις, αισθήσεις… Η τυχαία ξαφνική εμφάνιση κι εξαφάνιση του κεραυνού. Όλα ξεκινάνε από το θετικό|αρνητικό. Η αστραπή δεν είναι μια ενιαία γραμμή όπως εμείς την διακρίνουμε. Αποτελείται από χιλιάδες μικρά αγώγιμα σημεία υγρασίας, όπου πάνω τους βρίσκει τον βηματισμός της, για να τα ενώσει έτσι η αστραπή στην εκρηκτική πορεία της.
Όλα ξεκίνησαν με μια μεγάλη έκρηξη, έτσι ξεκίνησε ο πλανήτης κι η ζωή πάνω του. Δεν νομιμοποιείται λοιπόν να συνεχιστεί η ζωή κι ο πλανήτης μας με άλλες μικρότερες; Αν η έκρηξη είναι η αρχή γιατί να μην είναι κι η συνέχεια; Αν έκρηξη είναι το όνομα της συνέχειας της ζωής; Αν λοιπόν η ζωή οφείλεται σε μια «έκρηξη», σε μια ριζική διαφοροποίηση, όπως η απότομη αλλαγή περιβάλλοντος, από την υδάτινη ανάπτυξή μας, την περίοδο της κυοφορίας μας, στην ατμόσφαιρα γιατί όχι και η συντήρηση αυτής της ζωής να μην γίνεται με εκρηκτικές διαφοροποιήσεις; Ο χώρος που οργανώνει ο Κωστής μεταβάλλεται σε έναν ηλεκτρισμένο τόπο - παρατηρητήριο κεραυνών και άλλων ποιητικών φαινομένων. Οι εκρήξεις μέσα στην τέχνη κι έξω από αυτήν μέσα στη ζωή κι όλα μαζί σε μια +ολική παρουσίαση.
Κεραυνοί στις καταιγίδες, στις εκρήξεις ηφαιστείων, στους σεισμούς, στους ανεμοστρόβιλους και σε τόσα άλλα φαινόμενα που ασκούν την δυναμική παρέμβασή τους έτσι που να αναζωογονούν, να καταστρέφουν ή να επουλώνουν τα τραύματα της φύσης. Για να συνεχιστεί η ζωή;
*Γύρη, Νο 4-2016
Tο ειδικό τεύχος του περιοδικού "Γύρη", για το οποίο έγραψα τα βιογραφικά και μετέφρασα τα έργα των 10 ποιητών του ελληνικού underground/avant-garde - μεταξύ τους ο Νάνος Βαλαωρίτης, ο Κωστής Τριανταφύλλου, ο Βασίλης Αμανατίδης, ο Κωνσταντίνος Παπαχαράλαμπος και άλλοι. Εξώφυλλο - "3=1" του Κωστή Τριανταφύλλου (1978). Pavel Nattsol Zarutskiy Σε αυτή τη διεύθυνση μπορείτε να το διαβάσετε: https://issuu.com/costi/docs/_______________4-2016
*Ο κατάλογος της έκθεσης Το Εγχείρημα των Μουσών – Ένας Διάλογος ανάμεσα στην Τέχνη και την Επιστήμη
στο σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα (8 Φεβρουαρίου-10 Μαρτίου 2017)
είναι εδώ.
______________________________________
στο σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα (8 Φεβρουαρίου-10 Μαρτίου 2017)
είναι εδώ.
______________________________________
*Η συνέντευξή μου στον Ε. Μαυρομμάτη για τα Νέα της Τέχνης.
ή διαδικτυακά εδώ
Performance of Tania Sikelianou on the lightnings of Costis. Athens, 30.11.2016.
https://youtu.be/4eGF4BTv2-0
________________________________________
________________________________________
Όσες κι όσοι δεν μπόρεσαν να έρθουν στην εκδήλωση για τον Γιώργο Ζογγολόπουλο μπορούν να διαβάσουν ε δ ω κάποιες σκέψεις μου από την παρουσίασή μου στις 11 Ιανουαρίου στην Ελληνοαμερικανική Ένωση στα πλαίσια της έκθεσης Σιωπηλή Παρουσία. Αλλά και ζωντανά μπορείτε να παρακολουθήσετε την ανοιχτή συζήτηση ε δ ώ. 
Όσοι και όσες δεν μπόρεσαν να βρουν το βιβλίο ΕΚ- ΡΗΞΗ, που εκδόθηκε εν όψει της έκθεσής μου Θ Ε Τ Ι Κ Ο <=> Α Ρ Ν Η Τ Ι Κ Ο πρόταγμα ζωής, 7/11 - 15/12 του 2016 στην Αθήνα, στην γκαλερί dépôt art gallery μπορούν να το κατεβάσουν ή να το διαβάσουν σε αυτό τον σύνδεσμο:
https://issuu.com/costi/docs/book_kostis_21_21_last 
|
Όσοι και όσες δεν μπόρεσαν να δουν την Εκπομή την αφιερωμένη στο ΕΜΣΤ ε δ ώ μπορούν να τη δουν:http://webtv.ert.gr/ntokimanter/07ian2017-i-epochi-ton-ikonon/
07Ιαν2017 – Η Εποχή των Εικόνων«Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης» – 1η Έκθεση Η «Εποχή των εικόνων» επισκέπτεται το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), καταγράφοντας την πρώτη έκθεση του Μουσείου, υπό τον τίτλο «Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα- Αμβέρσα», που εγκαινίασε τον χώρο των περιοδικών εκθέσεων του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, ταυτόχρονα με το πρόγραμμα «Το ΕΜΣΤ στον Κόσμο». Η έκθεση είναι μια συμπαραγωγή του ΕΜΣΤ και του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας (M HKA). Η Κατερίνα Ζαχαροπούλου συναντά τη διευθύντρια του ΕΜΣΤ, Κατερίνα Κοσκινά και σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση ανιχνεύονται οι στόχοι του μουσείου, τα μέχρι σήμερα πεπραγμένα, το ύφος της συλλογής του και οι προθέσεις της Κ. Κοσκινά για τη συνέχεια. Στη συνέχεια, μας μιλάει ο Bart De Baere, διευθυντής του Μουσείου M HKA, εξηγώντας τους λόγους συνεργασίας με το ΕΜΣΤ, έτσι όπως αυτοί διαμορφώθηκαν ύστερα από διάλογο και βαθύτερες σκέψεις με τη διευθύντρια του μουσείου. Σημαντική είναι και η παρουσία των καλλιτεχνών που μιλούν στην εκπομπή, τοποθετώντας τη σημασία του έργου τους μέσα στην παρούσα συγκυρία. Μιλούν: ο γλύπτης Θόδωρος, ο Στέφανος Τσιβόπουλος, η Ελένη Μυλωνά, ο Costis (Τριανταφύλλου), καθώς και οι Kimsooja, Luc Deleu, Anne – Mie Van Kerckhoven, Koen van den Broek. 
| ||
|
Εμμανουήλ Μαυρομμάτης στην ατομική μου στην Gallery Donguy.Paris 1992.
|
ο Καθηγητής κ. Ιωάννης Δαγκλής
π ρ ώ τ ο μ έ ρ ο ς Την Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2016, ώρα 8.30 μ.μ.στην Depot art gallery, στα πλαίσια της έκθεσης του Κωστή, ο Καθηγητής Διαστημικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ιωάννης Δαγκλής μίλησε με θέμα: "Διαστημικά Αστροπελέκια: Θετικό και Αρνητικό πάνω από την ατμόσφαιρα του πλανήτη μας". https://www.youtube.com/watch?v=VLK1hBeQ1n0 δ ε ύ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς https://www.youtube.com/watch?v=mII-uMsNBY8 |
|
|
Θ Ε Τ Ι Κ Ο Α Ρ Ν Η Τ Ι Κ Ο Θ Ε Τ Ι Κ Ο Α Ρ Ν Η Τ Ι Κ Ο Θ Ε Τ Ι Κ Ο Α Ρ Ν Η Τ Ι Κ Ο
Δ Ε Λ Τ Ι Ο T Y Π O Y
για την έκθεση του
κ ω σ τ ή
θετικό <=> αρνητικό
πρόταγμα ζωής
7 Νοεμβρίου - 15 Δεκεμβρίου 2016
στην Depôt art gallery | Νεοφύτου Βάμβα,5 | Κολωνάκι
Εγκαίνια την Δευτέρα 7 Νοεμβρίου 2016, από τις 19,30.
το θετικό είναι μέσα στο αρνητικό
και το αρνητικό στο θετικό
βλέποντας την πάλλευκη λάμψη της αστραπής
αρκεί να ανοιγοκλείσεις τα μάτια
και θα δεις το ανάλογο αρνητικό ίχνος του.
Κωστής
Ο Κωστής ετοίμασε ένα καινούριο ενεργειακό πεδίο κεραυνών στον χώρο της Depôt art gallery που θα τον μεταβάλλει σε ηχητικό περιβάλλον. Πρόσφατα έργα που αναδεικνύουν τον κεραυνό αλλά και έργα που είναι δηλωτικά της έκρηξης και συμπληρώνουν το συνολικό πρόταγμα της συγκρότησης της έκθεσης θετικό<=>αρνητικό του Κωστή. Ο υπότιτλος είναι χαρακτηριστικός της άποψης που υποστηρίζει μέσα κι έξω από την ιστορία της τέχνης: πρόταγμα ζωής. Σχέδιο ζωής παρουσιασμένο σαν +ολικό πρόταγμα έτσι που οι κεραυνοί των έργων του να ορίζουν το επόμενο βήμα, το αύριο και τις κεραυνοβολήσεις του. Στο ενεργειακό πεδίο που δημιουργεί ο Κωστής, γίνεται αισθητή η αλληλεπίδραση των θεατών με τα ηλεκτρικά φορτισμένα έργα του.
Μέσα στον αέρα των ρήξεων και των εκρήξεων το θετικό και το αρνητικό. Ηλεκτρικό φορτίο, σκέψεις, αισθήσεις… Η τυχαία ξαφνική εμφάνιση κι εξαφάνιση του κεραυνού. Όλα ξεκινάνε από το θετικό|αρνητικό. Η αστραπή δεν είναι μια ενιαία γραμμή όπως εμείς την διακρίνουμε. Αποτελείται από χιλιάδες μικρά αγώγιμα σημεία υγρασίας, όπου πάνω τους βρίσκει τον βηματισμός της, για να τα ενώσει έτσι η αστραπή στην εκρηκτική πορεία της.
Όλα ξεκίνησαν με μια μεγάλη έκρηξη, έτσι ξεκίνησε ο πλανήτης κι η ζωή πάνω του. Δεν νομιμοποιείται λοιπόν να συνεχιστεί η ζωή κι ο πλανήτης μας με άλλες μικρότερες; Αν η έκρηξη είναι η αρχή γιατί να μην είναι κι η συνέχεια; Αν έκρηξη είναι το όνομα της συνέχειας της ζωής; Αν λοιπόν η ζωή οφείλεται σε μια «έκρηξη», σε μια ριζική διαφοροποίηση, όπως η απότομη αλλαγή περιβάλλοντος, από την υδάτινη ανάπτυξή μας, την περίοδο της κυοφορίας μας, στην ατμόσφαιρα γιατί όχι και η συντήρηση αυτής της ζωής να μην γίνεται με εκρηκτικές διαφοροποιήσεις; Ο χώρος που οργανώνει ο Κωστής μεταβάλλεται σε έναν ηλεκτρισμένο τόπο - παρατηρητήριο κεραυνών και άλλων ποιητικών φαινομένων. Οι εκρήξεις μέσα στην τέχνη κι έξω από αυτήν μέσα στη ζωή κι όλα μαζί σε μια +ολική παρουσίαση.
Κεραυνοί στις καταιγίδες, στις εκρήξεις ηφαιστείων, στους σεισμούς, στους ανεμοστρόβιλους και σε τόσα άλλα φαινόμενα που ασκούν την δυναμική παρέμβασή τους έτσι που να αναζωογονούν, να καταστρέφουν ή να επουλώνουν τα τραύματα της φύσης. Για να συνεχιστεί η ζωή;
Ο Ε. Μαυρομάτης με κείμενό του μας εισάγει στην σκέψη που ενυπάρχει στην έκθεση αυτή και τελειώνοντας το κείμενό του λέει: Σε αντίθεση προς την καλλιτεχνική αντίληψη κατά την οποία η σταθερότητα της οπτικής υλοποίησης του καλλιτέχνη, -το κύρος του- εξασφαλίζεται από την τελική της αποτύπωση σε μια οριστική καλλιτεχνική κατάληξη, στην εργασία του Κωστή, το ολικό είναι εκείνο το οποίο ήδη έχει τελειώσει όχι πλέον ως η κατάληξη-, αλλά ως το επεκτεινόμενο προοπτικά, αναγγελλόμενο και προβλεπόμενο μέλλον του. Αυτή είναι μια ιδιόμορφη αντίληψη της καλλιτεχνικής εργασίας κατά την οποία ο καλλιτέχνης σκέπτεται τα υλικά, τις τεχνικές και τους χειρισμούς της εργασίας του ως τις λέξεις και ως τις φράσεις ενός συλλογισμού. Για την καθημερινή πρακτική ο συλλογισμός χρησιμοποιείται ως η έννοια μιας δράσης και ως η υπόδειξη της λειτουργίας της και για την αναλυτική πρακτική ως η συνδεσμολογία των φράσεων και της λέξης. Η συνδεσμολογία είναι η μέθοδος και η λειτουργία είναι η προσαρμογή στις συνθήκες. Ο Κωστής μεταφέρει την αναλυτική πρακτική στις εικόνες του, -την ποίηση της συνδεσμολογίας στη λειτουργία των εικόνων.
<==================================
Απόσπασμα του έργου: Συνεχής προσέγγιση.
Στη σειρά: παράλληλα φαινόμενα. 2000-16. Λεπτομέρεια από ένα έργο μου,
που μόλις τέλειωσα.Οι μολυβί γραμμές είναι τα ίχνη των κεραυνών μου,
που "τρώνε" το χρώμα. Ωραίες διαδρομές!
==================================>
Εξαφάνιση κι επαναληπτικότητα.
Η εργασία του Κωστή παρουσιάζεται στις διαφορετικές περιόδους της ως μια ανάπτυξη σε συνεχή εξέλιξη: είναι η αντίληψη εκείνη κατά την οποία το έργο συμπληρώνεται από την προοπτική του και από τις αναμονές των προηγούμενων και των επόμενων να έρθουν προοπτικών. Ένα πολύπλοκο σύνολο από απρόβλεπτες και από στιγμιαίες οπτικές διασυνδέσεις αποκαλύπτεται στα μάτια μας: μια σκοτεινή επιφάνεια διατρέχεται από μετακινούμενες λάμψεις που τρέχουν προς την οποιαδήποτε κατεύθυνση σε μη-προβλεπόμενο τόπο και χρόνο. Οι μετακινήσεις και ο απρόβλεπτος χρόνος τους και τόπος τους, είναι το έργο. Και όταν οι λάμψεις δεν ενεργοποιούνται, το έργο είναι όμως εκεί, ως η εν δυνάμει εμπράγματη εγκατάσταση των συνθηκών των απρόβλεπτων, προσεχών του μετακινούμενων οπτικών υλοποιήσεων.
Οι έρευνες αυτές θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν ως προς δύο κύριες προσεγγίσεις. Η μία είναι η θεματική τους πλευρά, ως προς την έννοια που έχουν να αποκαλύπτουν την πηγή μιας εξαφάνισης μετά την ολοκλήρωση μιας σχέσης και είναι οι σπινθήρες (οι κεραυνοί) από την πρόκληση της ενεργειακής διασύνδεσης των δύο αντίθετων ηλεκτρικών πόλων. Οι σπινθήρες αυτοεξαφανίζονται, ολοκληρώνονται αλλά δεν τελειώνουν και τους ακολουθούν οι άλλοι σπινθήρες, κατά την αναμονή κάθε φορά των επόμενων. Αυτή η έννοια έχει τις ιστορικές της παραπομπές στην αυγή του εικοστού αιώνα όταν ο ηλεκτρισμός ήταν το κίνητρο παραστατικών αναφορών στην ενέργεια του αόρατου. Η άλλη έννοια είναι σχετική με την οργανωτική πλευρά μιας σχέσης που αποκαλύπτεται να είναι αυτοπροσδιοριζόμενη. Ο Κωστής εργάζεται ως προς την ολοκλήρωση ενός όλου το οποίο γεμίζει συνεχώς από τα κενά του στο εσωτερικό του -τις διακοπές του- και κατά το οποίο τα κενά είναι και οι εξαφανίσεις του, την κάθε φορά που οι σπινθήρες της υλοποίησης επανέρχονται σύμφωνα με την αρχή της επαναληπτικότητας για να γεμίσουν τα προηγούμενα κενά και για να προκαλέσουν τα νέα, τα δικά τους και τα επόμενα πάντοτε κενά. Αυτή η επαναληπτικότητα έχει θεωρητική διάσταση, είναι το τέλος της σύνθεσης με την ιστορική της έννοια του εγκλωβισμού και της επικέντρωσης (της εσωστρέφειας) στο εσωτερικό της ως τελειώματος και είναι η αρχή της παράθεσης, ως της κατεξοχήν μεθοδολογίας του μοντερνισμού του εικοστού αιώνα.
Στην εργασία του Κωστή τα κενά είναι ισότιμα με τα γεμάτα επειδή τα αναγγέλλουν ως η αναμονή τους για να πιστοποιηθούν και ως επίσης η μόνη δυνατότητα για να γίνει η πρόσληψη μιας σχέσης, διαδοχή, μιας προηγούμενης σχέσης. Αυτό το έργο μας παρουσιάζεται, στην ολότητα της διαδικασίας του, ως θεωρία των συνθηκών της συνέχειας: πώς η διαδοχή (η επαναληπτικότητα) διασώζει την ασφάλεια μέσα από την απρόβλεπτη (την ανασφαλή) εξαφάνιση της συνέχειας που πιστοποιούν οι διακοπές ως οι εξασφαλίσεις της συνέχειας; Πώς το απρόβλεπτο (οι μετακινούμενες λάμψεις), εξασφαλίζουν από την εξαφάνισή τους τη συνέχεια, ότι δηλαδή το σύστημα είναι ολικό και ότι περιλαμβάνει ήδη μέσα από το παρελθόν του, το μέλλον του; Η διαφοροποίηση βρίσκεται στο απρόβλεπτο. Σε αντίθεση προς την καλλιτεχνική αντίληψη κατά την οποία η σταθερότητα της οπτικής υλοποίησης του καλλιτέχνη, -το κύρος του- εξασφαλίζεται από την τελική της αποτύπωση σε μια οριστική καλλιτεχνική κατάληξη, στην εργασία του Κωστή, το ολικό είναι εκείνο το οποίο ήδη έχει τελειώσει όχι πλέον ως η κατάληξη-, αλλά ως το επεκτεινόμενο προοπτικά, αναγγελλόμενο και προβλεπόμενο μέλλον του. Αυτή είναι μια ιδιόμορφη αντίληψη της καλλιτεχνικής εργασίας κατά την οποία ο καλλιτέχνης σκέπτεται τα υλικά, τις τεχνικές και τους χειρισμούς της εργασίας του ως τις λέξεις και ως τις φράσεις ενός συλλογισμού. Για την καθημερινή πρακτική ο συλλογισμός χρησιμοποιείται ως η έννοια μιας δράσης και ως η υπόδειξη της λειτουργίας της και για την αναλυτική πρακτική ως η συνδεσμολογία των φράσεων και της λέξης. Η συνδεσμολογία είναι η μέθοδος και η λειτουργία είναι η προσαρμογή στις συνθήκες. Ο Κωστής μεταφέρει την αναλυτική πρακτική στις εικόνες του, -την ποίηση της συνδεσμολογίας στη λειτουργία των εικόνων.
Εμμανουήλ Μαυρομμάτης
Ομότιμος Καθηγητής του Αριστοτελείου
Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
==================================>
+ολική αίσθηση
Από τον Φεβρουάριο του 1974 που κυκλοφορεί στην Αθήνα το ποιητικό βιβλίο μου Αποσπάσματα του Κωστή, από τον Λ. Γιοβάνη, έως και σήμερα πολλές φορές χρειάστηκα/χρησιμοποίησα την αισθητική προσέγγιση που χαρακτήρισα σαν +ολική πρόταση. Χρησιμοποιώ αυτή την ιδιαίτερη γραφή, όχι σαν γραφιστικό λογοπαίγνιο, αλλά για να υπάρξει διαφοροποίηση από την λέξη « συνολική », που είναι ήδη εννοιοδοτημένη λέξη - στο κείμενό μου αυτό παρουσιάζω τις διαφορές τους αλλά και τις συμπληρωματικές τους σχέσεις. Έτσι, για να επανέλθω, το βιβλίο μου αυτό παρουσιάστηκε με μια +ολική ποιητική – μια ποιητική σε εξέλιξη στις σελίδες ενός βιβλίου. Αυτή η προσέγγιση που εξαπλώθηκε με σαφήνεια στο γλυπτό μου Το ερωτηματικό της Γής, όπως και στις ατομικές εκθέσεις Mediassemblages, Ρευστότητα στερεοποιημένη και στα περιβάλλοντά μου Λαβύρινθος ή το κενό μνημείο και Ηλεκτρικό πεδίο, ξεκίνησε τόσο σαν πρόταση παρουσίασης και σύνθεσης ενός έργου όσο και σαν +ολική προσέγγιση/πρόταση ζωής. Ένα +ολικό έργο τέχνης. Έτσι η πρώτη φορά που οργανώνω μια τέτοια προσέγγιση επανανάγνωσης των μορφών που με βοηθάνε εκφραστικά μέσα από την ιστορία, γίνεται στο πρώτο μου ποιητικό βιβλίο, που όχι μόνον περιέχει τμήματα από δικά μου ανέκδοτα βιβλία και επιγραφές δρόμων και παραινέσεις/σκέψεις για τον αναγνώστη αλλά και για αυτή την ίδια την πράξη της έκδοσης, όπως και τμήματα από άλλους συγγραφείς με μια ιδιαίτερη παρέμβαση. Η ποίηση/η τέχνη που βγαίνει στη ζωή και η ζωή που μπαίνει στην ποίηση/στην τέχνη. Δεν φοβάμαι το καινούριο στην ποιητική αίσθηση αλλά το παλιό κι αυτούς που βολεύονται γύρω του, το καθιερωμένο, το σίγουρο. Η πεπατημένη σήμερα είναι πια μια λεωφόρος ταχείας διέλευσης: προσοχή μη σας συνθλίψουν οι βιαστικοί οδηγοί! Από πάνω κι από κάτω γύρω και πέρα από κάθε σκηνή του παρελθόντος υπάρχει πάντα χώρος για νέα μηνύματα και καινούριες προσεγγίσεις, ναι τέτοια είναι και η δική μου +ολική προσέγγιση. Άλλο η πράξη με τα δεδομένα υλικά όπως: γράφω ποίηση με λέξεις, όπως ζωγραφίζω με χρώματα και κάνω γλυπτά με τρισδιάστατα υλικά και άλλο ο τρόπος επικοινωνίας τους που έχει να κάνει με την +ολική πρόταση και τον ολοκληρωμένο εσωτερικό διάλογο μεταξύ τους. Η εννοιολογία που συνδέει μεταξύ τους 40 ποιήματα σε ένα βιβλίο,15 μαρμάρινα κεφάλια σε ένα γλυπτό, 20 πίνακες και πέντε γλυπτά σε μια έκθεση. Για να είναι ζωντανά, παρεμβατικά κι εκρηκτικά! Σημειώνω πως υπήρξαν φορές που δεν μου χρειάστηκε αυτός ο τρόπος παρουσίασης – όμως όποτε τον οργάνωσα έτσι, είχα ουσιαστική ανταπόκριση γεννούσε ερωτήματα που διευκόλυναν τον διάλογο και την ποιητική/καλλιτεχνική επικοινωνία. Είναι μια προσέγγιση που με απασχόλησε/με προβλημάτισε, έχοντας στόχο την ουσιαστικοποίηση του αποσπασματικού λόγου.
Το πολύτεχνο έργο, που ονομάστηκε και συνολικό, και αυτό που με υπέρβαση των δεδομένων ορίων συνδιαλέγεται με άλλη τέχνη δεν έχει να κάνει με αυτό που δι-αισθητικά (δι-αισθητικά= δια μέσου των αισθητικών προταγμάτων με τα οποία διαλέγω να έρθω σε διάλογο) προτείνω σαν +ολικό. Είναι διαφορετικές προσεγγίσεις/προτάσεις, η μία συγκροτεί ένα έργο σύνθετων καλλιτεχνικών σχέσεων και αυτή που διαπραγματεύομαι εδώ θεωρεί την προηγούμενη πρόταση αισθητική/καλλιτεχνική προϋπόθεση των αρχών του 20ού όπως έχει ως προϋπόθεση και όλα τα άλλα αισθητικά ρεύματα. Άλλο η συνέργεια των τεχνών, η μίξης, το jamming, η αντίληψη του κολάζ, το assemblage, ή το θέατρο, ο κινηματογράφος, ο χορός, ή ακόμη οι πολύτεχνες αρχαίες εκφράσεις τέχνης και άλλο το +ολικό που πολλές φορές σε ένα είδος τέχνης εμφανίζεται σαν μια αισθητική στυλιστική πρόταση. +ολικό έργο τέχνης δεν δημιουργείται επειδή συνεργάζονται κάποιες τέχνες, αυτό ονομάζεται κολάζ τεχνών, μίξης αισθήσεων, πολύτεχνο έργο, συνολικό έργο. Αυτό ταιριάζει και με την αντίληψη του κολάζ όπου για παράδειγμα ένας μουσικός παίρνει τρία μουσικά μοτίβα (δημοτικό, έντεχνο κι ηλεκτρονικό) και τα ενώνει/ενσωματώνει ή ένας ποιητής κολλάει στίχους άλλων και παράγει ένα ποίημα. Μια εννοιολογική +ολική προσέγγιση θα ήθελε τα τρία αυτά μουσικά μοτίβα αυτόνομα στην ίδια χωρική παρουσία, παιγμένα από τον ίδιο εκτελεστή, ταυτόχρονα! Η πρακτική του κολάζ σαν έννοια χρησιμοποιήθηκε και στην ποίηση, από το ευρωπαϊκό Νταντά έως τον Αμερικανό Γουίλλιαμ Μπάροουζ που κείμενά του ήταν φτιαγμένα από τμήματα κειμένων όπως και στους πειραματισμούς του Claude Pelieu στην Γαλλία, στην προφανή ποίηση του Jiri Kolar, στο παγκόσμιο κίνημα της Οπτικής Ποίησης (Visual Poetry) και φυσικά στο μοναδικό Empty Words του John Cage, ένα τυχαίο ανακάτεμα λέξεων και συλλαβών. Σ’ αυτή την ερευνητική πολυποιητική συμπεριφορά εγγράφεται και το Poème Electronique, του Ι. Ξενάκη για το περίπτερο της Philips στην Παγκόσμια Έκθεση του 1958. Οι εικαστικές τέχνες οικειοποιούνται τόσο την ποίηση όσο και την πραγματικότητα κάνοντάς την τέχνη. Γιατί η ποίηση να μην οικειοποιηθεί, για να παρέμβει, για να ποιητικοποιήσει την καθημερινότητα, με τα δικά της υλικά, μια που παντού υπάρχει ο λόγος και οι έννοιες που είναι φορέας;
Ένα +ολικό έργο τέχνης υπάρχει και μέσα στην « συνολική » αντίληψη της τέχνης όπως περιγράφεται από πολλούς καλλιτέχνες και ποιητές. Δεν μου αρέσουν αυτές οι στριφνές φράσεις όμως είναι λεπτές οι διαφορές για να αποσαφηνιστούν και να προσδιοριστούν. Οι +ολικές προτάσεις δημιουργούν ρήξη μιας κατεστημένης πρακτικής και ανοίγουν διάλογο με τον θεατή μέσα από έναν ανοιχτό εννοιολογικό καθορισμό. Ο Γ. Παπαϊωάννου έλεγε πως «…ο ένας προσφέρει την ζωγραφική του, ο άλλος την ποίησή του, ο άλλος την μουσική του και βγαίνει ένα έργο συνόλου ». Αυτό δεν έχει να κάνει με το +ολικό έργο που συζητάω, αλλά όπως προείπα φυσικά ενυπάρχουν αυτές οι αισθητικές διαθέσεις μια που μέσα από όλες αυτές τις προτάσεις μπορεί, αν το χρειάζεται ο ποιητής/καλλιτέχνης να παράξει ένα +ολικό έργο. Ο άνθρωπος είναι ένα +ολικό έργο. Από τον πρώτο άνθρωπο που χρειάστηκε την τέχνη ποιες αισθητικές να θέσεις για αναζήτηση, αφού ακόμη ούτε το αίτημα της αισθητικής δεν θα υπήρχε! Αντίθετα το πολύτεχνο έργο σαν μια τελετουργία στους πρωτόγονους έφερνε σε διάλογο μυσταγωγικό πολλών μορφών τέχνες. Η τέχνη θέλω να είναι δημιουργική, ερευνητική, πειραματική, απελευθερωμένη και να προσπαθεί να εξελίξει/ανανεώσει τον λόγο της και ας μένει και σε μία μορφή τέχνης. Εξ άλλου η μουσική, ο λόγος και η ηθοποιία συνεργάζονται και το αποτέλεσμα λέγεται για παράδειγμα θέατρο ή κινηματογράφος και λειτουργούν σαν αυτόνομα είδη/μορφές. Μήπως η απολυτότητα υπονοεί συντηρητισμό; Έτσι μια καινούρια, αυτόνομη μορφή τέχνης στο μέλλον μπορεί να ενσωματώνει πολύτεχνα είδη αλλά και +ολικές αισθητικές προτάσεις, μέσα στα πλαίσια μιας συνολικής αντίληψης της τέχνης. Ο Νάνος Βαλαωρίτης στο ανέκδοτο κείμενό του, Περί Ποιήσεως, του 2004, γράφει το εξής: «…η ποίηση είναι κι αυτή όπως ο έρωτας ένα δαιμονικό στοιχείο που συνδέει το θείο και ακατάληπτο μυστήριο του κόσμου με την καθημερινότητα των ανθρώπων και μόνο εκείνη είναι ικανή να την αποκαλύψει στην πληρότητά της. Κι εδώ δεν μιλάμε μόνο για την ποίηση με την στενή έννοια ενός είδους λογοτεχνικού με τις μορφές που υποδύθηκε στους αιώνες και πώς άλλαξαν αυτές με τον χρόνο, αλλά με το ευρύτερο πνεύμα της που μπορεί να ονομάσουμε « ποιητικότητα » και « ποιητικοποίηση » και πώς λειτουργεί αυτή σε όλα τα εκφραστικά είδη, είτε των εικαστικών τεχνών, της μουσικής, του θεάτρου, της γραφής και της αρχιτεκτονικής. Θα έλεγα μάλιστα και μέσα στη ζωή την ίδια όπως την διαμορφώνουμε.». Η +ολική διαμόρφωση μιας δημιουργικής τέτοιας πρότασης, εγγράφεται στη λογική της ιδεολογικής οικειοποίησης κι αντιπαράθεσης διαφορετικών μορφών έκφρασης σε διάλογο μεταξύ τους. Δημιουργική τέτοια αντιπαράθεση που να ανοίξει τον μεταξύ τους διάλογο επί της ουσίας έτσι που να ισχυροποίηση τη σχέση τους με χαρακτηριστικά συγγενικότητας.
Έτσι, στο μαρμάρινο γλυπτό μου, τα κεφάλια ξεπηδάνε από το έδαφος με μια αδρή γλυπτική γραφή, συνεχίζουν με πιο ρεαλιστικές προσεγγίσεις έως που φτάνουν στον φωτορεαλισμό για να διαλυθούν σε αφαιρετικές φόρμες – από τον άγριο εξπρεσιονισμό, στον ρεαλισμό στην αφαίρεση όλα σε ένα γλυπτό, με στόχο Το ερωτηματικό της Γης ν’ ανταποκριθεί στην ευθύνη του τίτλου του. Στη σειρά Mediassemblages, ( πρώτη παρουσία το 1983 ), χρησιμοποίησα πολλούς τύπους εικόνων μέσα στη +ολική παρουσία αυτής της σειράς. Χρειαζότανε να δημιουργήσω ένα σχόλιο γι’ αυτά τα υλικά στην Ελλάδα μια που εκείνη και μόνον την στιγμή άρχιζε να κατακλύζεται/κυριαρχείται από τα πολύχρωμα τυπογραφικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Έτσι τα περιοδικά και οι έγχρωμοι κατάλογοι είναι που δώσανε το πρωταρχικό υλικό και κατεύθυναν τις συνθέσεις – πάντα βέβαια μέσα από το δικό μου επιλεκτικό, παρεμβατικό, κριτικό, σαρκαστικό μάτι. Υπήρχαν διαφορετικά στυλ και μορφικές προσεγγίσεις του κολάζ και του assemblage, αλλά εννοιολογικά ενωνόντουσαν με την κριτική έννοια της υπαλλαγής, την δεικτική χρήση κάποιων πολύχρωμων θεμάτων και την +ολική πρόθεση απέναντι στα πολύχρωμα μέσα εκείνης της εποχής. Στις μεγάλες εγκαταστάσεις +ολικές προτάσεις Λαβύρινθος ή το κενό μνημείο, το σημαντικό ήταν να διέλθει ο θεατής ανάμεσα στα περάσματα από διαφανείς καθρέφτες, να αντικαθρεφτιστεί αλλά να συναντήσει λόγω διαφάνειας και τον θεατή της άλλης πλευράς, άλλοτε διαβάζοντας το κείμενο του Καστοριάδη που συμμετείχε σε ένα κοινό έργο μας κι άλλοτε παρατηρώντας κάποια περίεργα δικά μου έργα έως και ένα πανό διαδήλωσης με σπασμένα κεφάλια από ελαφρύ υλικό που συνέθεταν ένα σύνθημα και όλα μαζί για να γιορτάσουμε τα 200 χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης μέσα κι έξω από το Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας. Ετερόκλιτα στοιχεία σε μια διαδρομή αναγνώρισης του ουσιαστικού στοιχείου της επικοινωνίας που αναπτύχθηκε σε τρεις μεγάλες ατομικές μου εκθέσεις με αποκορύφωμα το Τελετουργία του 20ού αιώνα. Το ίδιο και στα Ενεργειακά πεδία, +ολικές προτάσεις παρουσίασης Τέχνης-Τεχνολογίας, όπου κυρίαρχη προσέγγιση για την κατασκευή ενός έργου ήτανε το κατά πόσο θα αφήνει στα μάτια του θεατή να φαίνεται ο κεραυνός σωστά. Τα υπόλοιπα δε βρισκόντουσαν μέσα στις επιλεγμένες προτεραιότητές μου. Όλα μαζί λοιπόν τα έργα στα Ενεργειακά πεδία, δίνανε το τελικό οπτικό/ηχητικό ενορχηστρωμένο περιβάλλον όπου ο κεραυνός αποκτούσε την μεγαλύτερη ελευθερία του και δημιουργική του παρουσία και οντότητα. Αισθητικά λοιπόν, ενώ ένα-ένα τα έργα είναι αναγνωρίσιμα ως αναφορά τον δημιουργό τους, φέρουν διαφορετικές αισθητικές καταβολές/αναφορές άλλα δε παρουσιάζονται σαν επίτοιχα, άλλα σαν κατασκευές, άλλα σαν περιβάλλοντα πάντα με κύριο μέλημα τον διάλογο μεταξύ τους αλλά και με μοναδικό στόχο τη λάμψη των κεραυνών στα μάτια των θεατών. Αυτό είναι ακριβώς η απελευθέρωση από τις κλειστές φόρμες όπως επίσης και η στόχευση της επανεννοιοδότησης ή της εύρεσης της ουσίας.
Όπως στο τέλος του ποιητικού μου βιβλίου, Αποσπάσματα του Κωστή, υπάρχει ένα κείμενο που αναφέρεται στην έκδοση, έτσι και στο μαρμάρινο γλυπτό και στις εγκαταστάσεις ένα κείμενο συνοδεύει πάντα αυτή την πράξη, παράλληλα κι αυτόνομα δρώντας. Η παρουσίαση αυτή λοιπόν, ο τρόπος της και το αποτέλεσμά της είναι σημαντικό και παρεμβαίνει, για παράδειγμα στο ερώτημα τι είναι βιβλίο, όπως και τι είναι μια έκθεση, όπως και το ποια είναι η αφηγηματική εκείνη προσέγγιση που να δίνει στα αποσπάσματα μια άλλη ανάγνωση. Έτσι απαντάει στην αφήγηση και παρεμβαίνει εννοιοδοτώντας τα αποσπάσματά της. Και μάλιστα όχι σαν θραύσματα τυχαία, αλλά τέτοια που δημιουργούν μια άλλη συνολική επανανάγνωση. Αυτή η +ολική παρουσία της ποίησης μπορεί να γίνει, όποτε χρειάζεται στον ποιητή, μέσα σε ένα τόπο/βιβλίο/δρώμενο/βιντεοποίημα και φυσικά σε VJ’s γνωρίζοντας κι ανακτώντας τις ιστορικές καταβολές που διαλέγει κι ελεύθερα να εκφραστεί σε όποια ιστορική φόρμα έτσι που να μην διαιωνίζεται η επιλεγμένη φόρμα για να εγκλωβίζει, αλλά να ασκεί τα καθήκοντά της για να επιτύχει η έκφραση της πλέον δυνατής παρουσίας της. Αυτή η συγκατοίκηση που προτείνω σε έναν τόπο, βιβλίο, γλυπτό ή το διαδίκτυο, σε μια χώρα, το ανθρώπινο κορμί, τις πέντε γλώσσες, σε ένα βιβλίο και τις πέντε αισθήσεις, σε ένα κορμί και τις πέντε ηπείρους μπορεί να κινητοποιηθεί δημιουργικά μόνον μέσα από την απελευθέρωση από τα κλειστά αισθητικά δόγματα, μόνον μέσα από την δυνατότητα να γεννηθούν καινούριες προσεγγίσεις μέσα από την γνώση που έχουμε για την παγκόσμια ιστορία της ποίησης και της τέχνης. Έτσι για μένα περιγράφεται το προσωπικό ύφος παρουσίασης κι εγγραφής του κάθε ποιήματος ή ποιητικής πρακτικής. Αυτή είναι η εννοιολογική μου κατεύθυνση σε έναν επιλεγμένο δι-αισθητικό διάλογο. Το εντοπίζω σαν ένα συνεχές δημιουργικό ζητούμενο του μοντερνισμού, που αντλεί από τις πηγές των αισθητικών ρευμάτων έχοντας την ελευθερία να είναι +ολικά ανθρώπινο το δημιουργικό πρόταγμα. Έτσι, λοιπόν, δεν είναι πέρα από τα αισθητικά προτάγματα ή στυλ, αλλά αντίθετα κάθε φορά τιμώντας/ορίζοντας/επαναπροσδιορίζοντας διαφορετικά αισθητικά χαρακτηριστικά και θεωρώντας την +ολική έκφραση προσπάθεια συνέχισης κι έρευνας εκφραστικής αυτών των επιλεγμένων μορφών σε εξέλιξη. Έτσι, καινούριες αλληλουχίες εκφραστικές ορίζουν μια αισθητική σύμπλεξη/συμπόρευση σε δρόμους απελευθερωμένους. Όλα δεν κολλάνε με όλα, το σημερινό ανακάτωμα δεν είναι απελευθερωμένο. Αντίθετα κρύβει την ιδεολογία του μεταμοντέρνου σχετικισμού και δεν ορίζει μια ιδεολογική και αισθητική προσέγγιση. Ποιητική πρόταση με έναν εννοιολογικό καθορισμό τέτοιο που το παιχνίδι να γίνεται η δουλειά των ποιητών!
Το ότι υπάρχει ιστορία των κοινωνιών, σημαίνει αλλαγές που καταγράφονται. Μπορούμε να σκεφτούμε την ποίηση και την τέχνη χωρίς ιστορία - δηλαδή χωρίς αλλαγές; Σήμερα με τους γρήγορους ρυθμούς εναλλαγών και ρυθμών ζωής, η ποίηση και η τέχνη έχει μπει σε διαδικασία γοργής ενσωμάτωσης, μετάλλαξης για να εκφράσει ένα όχημα που κινείται εικονικά, που διαδρά στιγμιαία με τον χρήστη/αναγνώστη, που βρίσκεται στην άλλη πλευρά του πλανήτη και ο χώρος αυτός στον οποίο γίνεται όλο αυτό το ψηφιακό γεγονός είναι άυλος. Υπάρχουν κάποιοι περίοδοι που εμφανίζονται ανανεωτές/πρωτοπόροι ποιητές και καλλιτέχνες, αλλιώς τι ιστορία θα υπήρχε; Ιστορία της επανάληψης, της ομοιότητας ή θεματικής μόνον προσέγγισης και στυλιστικής ομοιογένειας; Θα ήτανε λογικό αυτοί οι πρωτοπόροι να είναι αυτοί που μένουν στην Ιστορία μια που χάραξαν μονοπάτια – σήμερα στην Ελλάδα γίνεται το ανάποδο, τους ξεχνάμε αυτούς που με μια ανανεωτική αίσθηση ανατροπής κατέθεσαν την ποιητική/καλλιτεχνική τους διαδρομή. Αν δεν είχαν προϋπάρξει αυτοί οι ποιητές και καλλιτέχνες που μας πέρασαν από την άλλη πλευρά της ποίησης, της τέχνης και της ζωής, δεν θα είχε σήμερα νόημα να προσπαθούμε να μιλήσουμε σε βάθος για την ποιητική/καλλιτεχνική έρευνα και την εκάστοτε πρωτοπορία για να φτάσουμε μάλιστα σήμερα να αναζητούμε το μετά! Έτσι πρέπει να μελετήσουμε την διεθνή και τοπική πρωτοποριακή ποίηση και τέχνη και τα σημαντικά βήματα που γίνανε, θα πρέπει λοιπόν να αναφερθούμε σε ποιητές και καλλιτέχνες διεξοδικά. Η ποιητική επικοινωνία ψάχνει πάντοτε απάτητα μονοπάτια. Στόχος ένας ορίζοντας με μια νέα πολυδιάστατη σύνταξη/αίσθηση, πολυποιητική - σύνταξη μιας έκφρασης που χρησιμοποιεί ό,τι και το ανθρώπινο κορμί. Τον ήχο, την εικόνα, την ανάγνωση, την κατανόηση, τις μυστικές αισθήσεις και όλα αυτά μαζί. Ποίηση και τέχνη σημαίνει πολλά πράγματα. Αν ζητήσεις ποιητική αίσθηση πού ακριβώς θα την βρεις; Μέσα σε ποιο βιβλίο - αν βρίσκεται μόνον μέσα σε ένα βιβλίο! - κρύβεται αυτή η περίεργη αίσθηση και πώς θα την διαλέξεις και τι θα είναι αυτή η ανανεωτική αίσθηση επαναπροσδιορισμού της ποιητικής; Γιατί τίποτα δεν ανανεώνεται;
Ξαναδιαβάζοντας αυτά που υπάρχουν και δίνοντας εκφραστική δυνατότητα σε κέλυφος που περικλείει όμοια αλλά και ετερόκλιτα είναι μια έγκυος/έκρυθμη στιγμή που αναμένεις πέντε διαφορετικά στοιχεία από μια μόνον γέννα - όλα μέσα στο ίδιο κέλυφος ζωής/ανάγνωσης. Ανάμεσα στις φόρμες για να φανεί/να αναδειχθεί το ελεύθερο πνεύμα και στυλ μέσα σ’ αυτό το κέλυφος, μακριά από φορμαλιστικές καθηλώσεις. Ανάμεσα στις φόρμες με ελευθερία έτσι που να δημιουργηθεί κέλυφος με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ή ένα ιδιαίτερο ιδίωμα ή μια ταυτότητά του. Έτσι παράγεται αισθητική, μια ποιητική αντιμετώπιση τέτοια που η επανανάγνωση των διάφορων επιλεγμένων μορφών να γίνεται το κέλυφος του έργου τέχνης ή του ποιητικού βιβλίου ή ένα νέο αισθητικό σώμα προσέγγισης της δημιουργίας. Καλλιτέχνες/ποιητές/μουσικοί εφαρμόζουν αυτή την δι-αισθητική πρόταση. Αυτή η πρόταση παρουσίασης, αυτό το κέλυφος είναι ένα +ολικό έργο. Και φτάνουμε στον τρόπο σύνθεσης, σε αυτό δηλαδή που ενυπάρχει και ενώνει εσωτερικά όλο το έργο. Αυτό που το κάνει και αναπνέει που το διατηρεί ζωντανό ή που ακόμη το σκοτώνει. Σχέδιο ζωής, αγωνίας, έρευνας, ομορφιάς, ευχαρίστησης, αγώνα, κατάκτησης. Έτσι κι αλλιώς πρέπει να δεχτούμε πως υπάρχει μια ιδιαίτερη ένταση ανάμεσα στην γραπτή λέξη και την εκφωνούμενη /προφορική λέξη, όπως και ανάμεσα στην γραπτή λέξη και το περιεχόμενο στο οποίο εννοιοδοτείτε αυτή η λέξη, όπως και ανάμεσα στην γραπτή λέξη και τη σχέση της με την παρουσίαση του κειμένου. Η έρευνα για τον άγνωστο Χ στην ποίηση και στην τέχνη, έτσι ώστε να δημιουργήσει ένα +ολικό έργο, με βοήθησε στο να ξεκαθαρίσω την πολυεπίπεδη προσέγγιση απέναντι στην αφήγηση και μου έβαλε αισθητικές επιλογές και περιορισμούς για να ερευνήσω τις εκφραστικές/ποιητικές /πλαστικές ανησυχίες μου.
Ένας κόσμος ποίησης. Ένας κόσμος τέχνης. Μια γειτονιά που επικοινωνεί και παίζει και δημιουργεί – διαφορετικοί άνθρωποι σε ετερόκλιτες διαδρομές που συγκροτούν έναν κόσμο με μια συνολική ματιά συγγενικότητας. Πολύ θα ήθελα όλα να οδηγούν στην +ολική παρουσία του ατόμου/καλλιτέχνη/πολίτη. Αυτή η ολοκλήρωση είναι ζητούμενο γεγονός στις μεγάλες επαναστατικές γιορτές/περιόδους, για όσους το έχουν ζήσει, για όσους το έχουν αισθανθεί. Σαν συνέχεια της έκφρασης στην βράση κολλάει το σίδερο αλλά και σαν ευχή δική μου για ένα μέλλον με +ολικό πανανθρώπινο όραμα.
Απόσπασμα από το κείμενο: άγνωστος Χ στην ποίηση. Παρουσιάστηκε στο 30ο Συμπόσιο Ποίησης, τον Ιούλιο του 2010, στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας.
Όλο το κείμενο στην ηλεκτρονική διεύθυνση:http://www.costis.gr/uploads/3/7/7/8/3778954/abc.pdf
==================================>
Στην είσοδο του εργαστηρίου του Κωστή ο Ε. Μαυρομμάτης, Αθήνα 2016.
|
|
12 / 2 0 1 5
Ο Κωστής Τριανταφύλλου διαβάζει ποίηση και σχολιάζει την ποιητική του
από το βιβλίο του "αποσπάσματα του Κωστή 1967-1973" με την ευκαιρία
της επανέκδοσής του από τις εκδόσεις Εξάρχεια.14 Νοεμβρίου 2015 στην Αθήνα.
O Θανάσης Μουτσόπουλος, Αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης
και Θεωρίας του Πολιτισμού στο Πολυτεχνείο Κρήτης,
για την επανέκδοση του βιβλίου ποίησης ''αποσπάσματα του Κωστή 1967-1973'',
14 Νοεμβρίου 2015 στην Αθήνα.
14 Νοεμβρίου 2015, η Λιάνα Σακελλίου, Καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. για την επανέκδοση του βιβλίου ποίησης ''αποσπάσματα του Κωστή 1967-1973'', στην Αθήνα.
https://www.youtube.com/watch?v=z36fYgyeVbU
Για την επανέκδοση του ποιητικού βιβλίου "αποσπάσματα του Κωστή 1967-1973", μιλάει ο Νίκος Κατσιαούνης. |
|
14 Νοεμβρίου 2015, η Ευγενία Αλεξάκη,ιστορικός της τέχνης, για την επανέκδοση του βιβλίου ποίησης ''αποσπάσματα του Κωστή 1967-1973'', στην Αθήνα.
|
|
